Scheiden met een koophuis, einde aflossingsvrij?

Geplaatst op 10 jul 2019 , bijgewerkt 10 jul 2019, 08:00

Een derde van de huwelijken eindigt tegenwoordig in een scheiding, met alle emotionele en financiële gevolgen van dien. Zeker als je samen een koophuis hebt, kan een scheiding vervelende fiscale gevolgen hebben, weet fiscaal jurist Bobby Raghoenath.

Ga je scheiden en vertrek je uit het gezamenlijke huis, dan heb je nog twee jaar de tijd voor de afwikkeling van de financiële zaken rondom dit huis. In deze periode kun je het verkopen of kan een van de twee het overnemen. 

Je mag jouw aandeel in het huis en in de schuld gedurende deze twee jaar in box 1 opgeven, en het deel van de rente dat je verschuldigd bent én betaald hebt in aftrek brengen. Na deze twee jaar wordt jouw aandeel in de woning belast in box 3. Een hypotheekadviseur legde mij onlangs de volgende case voor: 

Jeroen en Anja gaan in maart 2017 uit elkaar. Ze zijn getrouwd in gemeenschap van goederen en hebben samen een koophuis en een (aflossingsvrije) hypotheek. Jeroen vertrekt in dezelfde maand uit de woning, Anja blijft met de kinderen achter. Omdat Jeroen een eigen onderneming heeft, is er onenigheid over de verdeling van de huwelijksgemeenschap. In maart 2019 is er nog geen knoop doorgehakt over de verdeling van het huis en de schuld. Jeroen heeft inmiddels een ander koophuis op het oog. Zijn vraag aan de hypotheekadviseur: kan ik voor een ander koophuis ook een deel aflossingsvrij lenen, zonder dat mijn recht op hypotheekrenteaftrek vervalt?

Geen overgangsrecht, dus geen aflossingsvrij

Omdat Jeroen zijn aandeel in de hypotheekschuld niet binnen twee jaar na vertrek heeft afgelost, komt hij na die periode niet meer in aanmerking voor het zogeheten overgangsrecht. Dit betekent dat hij bij een nieuwe hypotheek te maken krijgt met strengere hypotheekregels: hij moet de hypotheekschuld minimaal annuïtair aflossen als hij recht wil blijven houden op renteaftrek. Voor Jeroen wordt het dus minder interessant om een aflossingsvrije hypotheek af te sluiten. 

Had Jeroen vóór het verstrijken van de tweejaarstermijn zijn aandeel in de woning verkocht en zijn aandeel in de schuld afgelost, dan kon hij dankzij het overgangsrecht uiterlijk in het opvolgende jaar nog wel een aflossingsvrije schuld aangaan. 

Voorkom verrassingen achteraf

Kan Jeroen een nieuwe aflossingsvrije hypotheek dan wel vergeten? Hij heeft nog één optie: terugverhuizen naar zijn oude huis, zodat dit weer zijn hoofdverblijf wordt. En vanuit die situatie een nieuwe woning aankopen en financieren. Maar of dat in de praktijk wenselijk is…

Stellen komen vaak pas na hun scheiding achter de fiscale gevolgen. Meestal bij het doen van de belastingaangifte. Volgens de Belastingdienst worden bij scheidingen de meeste fouten gemaakt in de aangiftes. Voorkom vervelende verrassingen door tijdens je scheiding al te onderzoeken wat in jouw situatie de gevolgen zijn en schakel hulp in als je er niet uitkomt!  

Meer informatie

• Lees meer over de belastingaangifte in onze Belastingwijzer (pdf)
• Lees meer over scheiden met een eigen woning
• In scheiding? Ontvang deskundige hulp van een scheidingsexpert
• Lees ook de blog 'Scheiden met een koophuis, 5 fiscale tips'

Over de auteur

Bobby Raghoenath is fiscaal jurist bij Vereniging Eigen Huis. ‘Laat je vooraf goed informeren over de fiscale gevolgen bij een scheiding. Zo kun je op tijd bijsturen en voorkom je fiscale fouten.’