Meerwerk mag wat minder kosten, vinden leden

“Schandalig duur”, “Bouwers vragen soms idiote prijzen” en “Meerwerk is de melkkoe van de bouwer.”  Zomaar een greep uit de reacties van leden op onze vraag om hun meer- en minderwerklijsten eens op te sturen. Op die lijsten staan de werkzaamheden die bouwers extra kunnen doen of juist kunnen nalaten om een nieuwbouwwoning naar wens te maken. Vereniging Eigen Huis nam zo’n honderd meer- en minderwerklijsten onder de loep van leden die dit jaar en vorig jaar een nieuwbouwwoning kochten. Belangrijkste conclusie: net als bij onze vorige analyse drie jaar geleden vinden leden de kosten voor meerwerk vaak onnodig hoog. Harre Medemblik uit IJlst wilde bijvoorbeeld geen doucheputje in de badkamer, maar een draingoot. De bouwer vroeg daar een kleine duizend euro voor (alle genoemde prijzen in dit artikel zijn inclusief btw). “Voor dat bedrag verwacht je toch best een knappe draingoot, maar ik vind deze niet eens mooi. Die koop ik voor een appel en een ei in de bouwmarkt.”

Aandachtspunt voor de bouw

Bij Gert-Jan Pruijssers uit Waalwijk kostte het bekabelen van één loze leiding 143 euro. Dat vond hij te duur. “Ik heb door het hele huis loze leidingen laten aanleggen en die allemaal door een KPN-monteur laten bekabelen na de oplevering. Ik was aan arbeids- en materiaalkosten in totaal 80 euro kwijt.” Uit de jaarlijkse meting van Stichting Klantgericht Bouwen onder 4.000 nieuwbouwkopers blijkt overigens dat 30 procent ruim tevreden is over de meerwerkprijzen; zo’n 46 procent is minder tevreden of zelfs ontevreden. “Dat is absoluut een aandachtspunt voor de bouw”, aldus Edwin Groot, directeur van de stichting die als doel heeft de kwaliteit van de bouwbranche te verbeteren. 

155 euro voor een stukje kabel 

John Kersemakers, bouwkundig specialist bij Vereniging Eigen Huis, analyseerde de meer- en minderwerklijsten. Hij constateert ook dat bouwers soms de hoofdprijs vragen voor meerwerkopties, zoals het trekken van een internetkabel door een loze leiding. “Gemiddeld vraagt een bouwer daar 155 euro per stuk voor. Maar voor 50 euro koop je in de bouwmarkt al honderd meter kabel.” Een ander voorbeeld is het aansluiten van een condensdroger op de riolering. “De gemiddelde prijs daarvoor in onze steekproef is 69 euro. Het is slechts een kwestie van de wasmachineafvoer doorzagen en een T-stuk plaatsen. Dat kost een doe-het-zelver al met al 10 euro.”

Zijn meerwerkopdrachten de krenten in de pap voor de bouwer? Ard Siekerman vindt van niet. Hij is directeur van Homestudios, onderdeel van BAM. BAM is een van de marktleiders op de Nederlandse woningbouwmarkt. “Wij bieden meerwerkopties aan zodat we onze kopers nog beter van dienst kunnen zijn om hun droomhuis te realiseren. Je kunt dus bijna stellen dat dit voor de kopers de krenten in de pap zijn.”

Meerwerk verstoort het proces

De bouwer moet investeren om die opties zo goed mogelijk aan te bieden, stelt Siekerman. “Maar wij kunnen prijzen bieden die marktconform zijn.”  Meerwerk is kostbaar voor de koper, maar ook voor de bouwer, legt directeur Eduard van Middendorp van Bouwbedrijf Hertzinger uit. Dit bouwbedrijf werkt regionaal. “Meerwerk verstoort het bouwproces. Je moet bouwtekeningen, bestellingen en opdrachten wijzigen. Dat moeten we afstemmen met één of meerdere van de gemiddeld dertig onderaannemers die betrokken zijn bij een project.” Dat vraagt volgens hem veel van de organisatie en de kans op fouten neemt daardoor toe. “Hierdoor is meerwerk duurder dan ‘standaard’ werk.” Als het om minderwerk gaat, verbazen onze leden zich erover hoe weinig ze daarvoor terugkrijgen. “Voor een standaardkeuken net iets meer dan 3.000 euro”, vertelt Jacky Goudzwaard uit Terneuzen. “Vind maar eens ergens een nieuwe keuken voor dat bedrag.”

Eén keuken inkopen of een heleboel

Siekerman van Homestudios vindt dat het retourbedrag bij minderwerk niet karig is. “Kopers krijgen een substantieel deel terug. Wel is het zo dat er al kosten zijn gemaakt door de bouwer en die worden hierin verrekend.” Daarnaast stelt Siekerman dat voor bijvoorbeeld de aanschaf van een enkele keuken logischerwijs andere inkoopvoorwaarden gelden dan wanneer voor het hele nieuwbouwproject dezelfde keuken kan worden ingekocht. De prijzen van veelvoorkomende meerwerkopties zijn gemiddeld met ruim 7 procent gestegen in vergelijking met drie jaar geleden, concludeert Kersemakers van Vereniging Eigen Huis. “Dat is niet zo schokkend, want bouwmaterialen zijn ook flink duurder geworden.” Opvallender vindt hij de grote prijsverschillen tussen de bouwers. Die hebben volgens directeur Edwin Groot van Stichting Klantgericht Bouwen onder meer te maken met de opslag die bouwers vragen. “Hoe hoog en reëel is die? Sommige bouwbedrijven hebben de opslag op bepaalde meerwerkopties afgeschaft, zoals op een extra stopcontact. Zij kiezen er bewust voor om die optie laag in prijs te houden.

Eerlijke communicatie

Groot vindt dat een bouwer zijn meerwerkprijzen vooraf met de klant moet bespreken en onderbouwen. “Dat is in zijn eigen belang. Uit onze metingen blijkt dat een eerlijke communicatie met reële en onderbouwde meerwerkprijzen essentieel is voor het vertrouwen in het bouwbedrijf.” Kopers snappen bijvoorbeeld niet waarom een toiletpot in de bouwmarkt goedkoper is. “Maar als hij weet dat de bouwer kiest voor een pot van een betere kwaliteit en dat die door een gecertificeerde installateur wordt geplaatst, kan dat op meer begrip rekenen.”

Alsnog een buitenkraan

Prijsverschillen ontstaan volgens Groot ook doordat kopers, terwijl de bouw al wat verder is gevorderd, alsnog voor een meerwerkoptie kiezen. “Om die te realiseren, zijn mogelijk kostbare aanpassingen nodig. Neem een buitenkraan, waarvoor alsnog leidingen moeten worden gelegd terwijl de muren al zijn afgewerkt.”  Aardgasvrije nieuwbouw is sinds juli 2018 de norm en dat zie je terug in de meerwerkopties. “Je kunt kiezen voor bijvoorbeeld extra zonnepanelen”, zegt Kersemakers. “Wel tegen een behoorlijke prijs overigens: gemiddeld 593 euro per paneel. Ook de vloerverwarming per kamer regelen is een meerwerkoptie.”  Daarnaast spelen bouwers in op de moderne samenleving: zo kunnen nieuwbouwkopers kiezen voor Wifi -versterkers en stopcontacten met een USB-aansluiting. Directeur Ard Siekerman van Homestudios zegt dat voor het samenstellen van de meer- en minderwerklijsten altijd wordt gekeken naar de huidige behoeftes en trends in de markt.

Snufjes van nu

Kersemakers vraagt zich af waarom bouwers meerwerkopties zoals Wifi -versterkers en stopcontacten met een USB-aansluiting niet standaard plaatsen in een woning. “Als je een nieuwe auto koopt, voldoet die aan de huidige standaarden met de snufjes van nu. Wil je daarbovenop wat extra’s, dan kan dat. Maar koop je een nieuwbouwwoning, dan moet je genoegen nemen met een eenvoudige basis. Om die naar de huidige standaard te maken, kost je extra geld.”  Zou je dat doen, dan is volgens directeur Van Middendorp van Bouwbedrijf Hertzinger een woning – zeker voor starters - niet meer te betalen. “Het is geen kwestie van niet willen. Maar een huis kost al veel omdat we aan de hoogste technische normen willen voldoen. We willen het niet verplicht nog duurder maken.”