De straat op voor een dak boven je hoofd
Lange tijd vroeg belangenbehartiger woningmarkt Wike Wilbrink zich af waarom jongeren niet in protest komen tegen de huidige uitwassen op de woningmarkt. Zondag 12 september was het eindelijk zo ver. De laatste keer dat mensen de straat opgingen om hun recht op goede, betaalbare huisvesting te eisen, was in 1980.
Ik was toen nog niet geboren. De situatie van toen en nu is niet een op een te vergelijken. Maar dat vooral jongeren na ruim veertig jaar weer in protest komen tegen de wooncrisis in dit land, begrijp ik al te goed. Sterker, ik had een dergelijk protest stiekem al eerder verwacht. Nee, niet omdat ik zelf lijd onder de wooncrisis. Ik heb geluk gehad. Maar als belangenbehartiger weet ik dat dit lang niet voor iedereen geldt. De woningmarkt kent inmiddels steeds meer groepen verliezers, met name starters die niet eens de kans krijgen op een eigen dak boven hun hoofd. Dat is voor niemand goed. Voor huurders noch kopers, jongeren noch ouderen.
Niet lijdzaam afwachten
Meer, veel meer bouwen is volgens mij de oplossing voor de wooncrisis waarin we verkeren. Vooral als we bouwen voor de mensen die er het meest baat bij hebben: mensen met een middeninkomen en starters. Ik weet ook dat die woningen er niet een-twee-drie staan. Daarom zijn er ook oplossingen voor de korte termijn nodig. Mensen die nu geen eigen dak boven hun hoofd hebben, kunnen geen jaren meer wachten. We kunnen niet lijdzaam afwachten tot dit land zich uit de wooncrisis heeft gebouwd.
Om te beginnen moeten er zo snel mogelijk tijdelijke woningen komen om de ergste nood te ledigen. Dat betekent niet dat gemeenten, provincies en bouwers dan achterover kunnen leunen. De bouw van permanente woningen moet op volle kracht doorgaan.
Ook willen wij dat zoveel mogelijk gemeenten een zelfbewoningsplicht invoeren om te voorkomen dat beleggers massaal nieuwbouwhuizen nog voor de oplevering opkopen voor de verhuur. Vanaf volgend jaar mogen gemeenten een opkoopbescherming invoeren die beleggers ook weert uit de bestaande bouw. Dat is echt een primeur. We roepen gemeenten op om de opkoopbescherming zo snel als mogelijk in te voeren.
Pak ook de vrije sector-huren aan
Tot slot zijn prijsafspraken voor de middenhuur nodig. Verhuurders mogen in de vrije sector zelf de hoogte van de huur bepalen en doen dat ook. Dat leidt tot maatschappelijk onverantwoord hoge huren. Huizen bedoeld om in te wonen, worden zo een keihard verdienmodel. Huurders kunnen zodoende financieel geen kant op en zijn daardoor praktisch kansloos op de woningmarkt.
Ik hoop ondertussen dat de demonstratie in Amsterdam een duidelijk signaal afgaf aan Den Haag. Het eerste woonprotest in veertig jaar kan de politiek niet negeren.
Over de auteur
Wike Wilbrink is belangenbehartiger woningmarkt bij Vereniging Eigen Huis: "De woningmarkt kent inmiddels steeds meer groepen verliezers. Dat is voor niemand goed."
