Makelaar zoekt de schuld vooral bij een ander

Na publicaties over oneerlijke praktijken bij de koop en verkoop van woningen, ligt de makelaardij flink onder vuur. Dat makelaars de oorzaken daarvan niet bij zichzelf zoeken, duidt op weinig zelfreflectie, zegt Cindy Kremer, directeur van Vereniging Eigen Huis.   

Verkoopmakelaars negeren kopers zonder aankoopmakelaar. Biedingen worden niet doorgegeven aan de verkoper als ze de makelaar niet goed uitkomen. Makelaars spelen kopers tegen elkaar uit en drijven zo de al torenhoge huizenprijzen verder op. Of neem makelaars die bij de verkoper hoge bonussen bedingen over de opbrengst bovenop een met opzet laag vastgestelde vraagprijs. Hoe dan ook: op de vechtmarkt die de woningmarkt nu is, komen de makelaars als winnaar uit de strijd. Kopers en verkopers betalen hiervoor de rekening.   

Een eerlijker speelveld is hard nodig. De resultaten van het meldpunt oneerlijke biedingspraktijken van Vereniging Eigen Huis en recente berichtgeving in de media liegen er niet om. Ook de politieke en maatschappelijke kritiek groeit. Desondanks lijken makelaars er weinig van onder de indruk.  

Zwaktebod

De oorzaken voor deze misstanden zoeken makelaars namelijk overal, behalve bij zichzelf. Het zou de oververhitte markt zijn. Het zou de druk van verkopers zijn om het onderste uit de kan te halen. Het zouden de kopers zijn die onverantwoorde financiële risico’s willen nemen. En het zou om incidenten gaan die vooral voorkomen onder makelaars die bij geen van de brancheorganisaties zijn aangesloten en niet onder hun tuchtrecht en erecode vallen. De feiten tonen echter het tegendeel aan.   

Hoe kan het toch dat de makelaardij ondanks al die kritiek niet bij zichzelf te rade gaat? De reactie dat de overheid de structurele problemen binnen de woningmarkt maar moet oplossen, is dan ook een zwaktebod. Werkelijk klantgerichte verandering moet vanuit de bedrijfstak zelf komen. Juist de NVM zou als marktleider hierin het voortouw moeten nemen. De oplossing van het probleem begint immers bij de erkenning ervan. Alleen een grondige hervorming van de sector, waarbij transparantie, integriteit en klantbelang voorop staan, zal leiden tot gedragsverandering onder makelaars.  

Regels en gedragscodes te vrijblijvend

De brancheorganisaties zeggen te staan voor de integriteit van het vak. In werkelijkheid trekken de consumenten aan het kortste eind en worden de weinige regels waaraan makelaars zijn gebonden op grote schaal met voeten getreden. Ook door de bij de NVM aangesloten makelaars, zo blijkt uit de meer dan 800 meldingen bij ons meldpunt over oneerlijke biedingspraktijken.   

De makelaardij kan zich niet langer verschuilen achter hun interne kwaliteitseisen, het eigen tuchtrecht of erecodes waarover ze zo hoog opgeven. Die zijn dermate vrijblijvend dat er praktisch geen rechten of plichten aan zijn te ontlenen. Door makelaars zelf, noch door consumenten. Het eigen tuchtrecht is evenmin een pasklare oplossing. Ontevreden consumenten moeten hard bewijs kunnen leveren tegen hun makelaar. Door de ondoorzichtige werkwijzen krijgen benadeelde kopers en verkopers dat zelden voor elkaar.  

Goeden lijden onder kwaden

Een branche waarin dit alles normaal is, functioneert gewoonweg niet goed genoeg. Dat de NVM er bij de overheid voor pleit de beschermde titel van makelaars opnieuw in te voeren om zo ‘beter gedrag en handhaving voor de complete branche te waarborgen’, is niet overtuigend. Zo'n titel is pas bespreekbaar als sluitstuk van stevige afspraken over ondubbelzinnige gedragsregels, toezicht en handhaving. Dat is niet alleen nodig voor de woningmarkt maar ook voor de makelaarsbranche, waar nu de goeden onder de kwaden te lijden hebben.   Alleen door zichtbare veranderingen kan de makelaardij vertrouwen van consumenten terugwinnen. Klachten over intransparante dienstverlening, tekortschietend tuchtrecht en een dode letter als erecode zijn niet de schuld van de oververhitte huizenmarkt of van radeloze consumenten. Het antwoord ligt in de handen van de beroepsgroep zelf. Een bedrijfstak die daarvoor de ogen sluit en de problemen niet aanpakt verdient geen beschermde titel.   Dit artikel verscheen eerder in de Telegraaf (€)

Over de auteur

Cindy Kremer is directeur van Vereniging Eigen Huis: "De makelaardij kan zich niet  langer verschuilen achter hun interne  kwaliteitseisen, het eigen tuchtrecht of  erecodes waarover ze zo hoog opgeven."