Gaswinning Groningen

Op maandag 11 juli 2022 ondertekenden bestuurders, uitvoeringsinstanties en maatschappelijke organisaties in het gaswinningsdossier ‘het Sociaal Handvest’ in Appingedam. Staatssecretaris Mijnbouw Hans Vijlbrief zette de eerste handtekening. Gedeputeerde Johan Hamster namens de provincie en de vijf aardbevingsgemeenten, het Instituut Mijnbouwschade Groningen en de Nationaal Coördinator Groningen ondertekenden het Handvest eveneens.

Uit de zevende, jaarlijkse peiling blijkt dat pessimisme, wantrouwen en onrust toeneemt onder de Groningse ledenachterban. Het regeerakkoord belooft beterschap door onder andere een staatssecretaris mijnbouwkwesties aan te stellen.

Het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) maakte 17 mei een nieuwe aanpak bekend voor de afhandeling van schades aan woningen door gaswinning. Wij willen waarschuwen voor de consequenties van de nieuwe aanpak voor kleine schades.

De Tweede Kamer moet de wijziging van de Tijdelijke Wet Groningen niet in de huidige vorm aannemen en eerst de Groningse inwoners voorop stellen. Die oproep doen wij, samen met de Groninger Bodem Beweging (GBB) en het Groninger Gasberaad, in een gezamenlijk handvest.

De Groningers zijn het wachten meer dan beu. Het moet nu eindelijk eens ophouden met deze ellenlange bureaucratie en het blijven optuigen van nieuwe regelingen en instituten. Geef de Groningers liever een budget waarmee ze hun huis kunnen versterken, zo luidt onze dringende oproep aan de Tweede Kamer.

Uitgerekend de Groningers die als eersten met aardbevingsschade te maken kregen, kunnen geen gebruikmaken van de nieuwe, soepeler en eerlijker regels voor schadeafhandeling. Wij roepen minister Wiebes op om deze rechtsongelijkheid ongedaan te maken.

De Tweede Kamer debatteert over de gevolgen van de gaswinning in Groningen. Onze oproep aan Kamer: de afhandeling van de gasschade en de versterking van woningen moeten sneller, simpeler en via één loket. Wij maken ons sterk voor een pragmatische aanpak van de gaswinningsschade, waarbij het belang van de gedupeerde bewoners altijd voorop staat.

De Tweede Kamer debatteert met minister Eric Wiebes van Economische Zaken over de schadeafhandeling en de versterkingsoperatie in Groningen. Vlak voor het debat doen wij een dringend beroep op de minister om de grote bulk aan schades vóór 1 juli en de complexe schades vóór 31 december op te lossen.

Voor het vierde achtereenvolgende jaar peilen we het bewonersvertrouwen van Groningers in het herstel van de gaswinningsschade. Bijna 80 % van de huiseigenaren in het Groningse gaswinningsgebied is negatief tot zeer negatief gestemd over de aanpak van hun problemen en het gebrek aan daadkracht. Zij zijn daardoor ook (zeer) negatief over de toekomst van het Groningse gebied. Het bewonersvertrouwen bereikt hiermee een nieuw dieptepunt.

Tijdens een werkbezoek van Tweede Kamerleden aan Groningen uiten we onze grote bezorgdheid over de schadeafhandeling en versterking van woningen in het aardgasgebied.

Duizenden huizen in Groningen zijn onveilig door de gevolgen van gaswinning. Een deel van die huizen moet versterkt worden. Waar krijgen bewoners mee te maken, voor welke keuzes komen zij te staan, hoe houden zij zich staande wanneer de politiek steeds andere beslissingen neemt en wat betekent dit alles voor hen persoonlijk? Gedurende een aantal maanden volgden we een aantal gezinnen van wie het huis versterkt werd of die in afwachting waren van een besluit daarover. We vonden het belangrijk dat deze persoonlijke verhalen gehoord werden, omdat in het geweld van tegengestelde belangen en geld je bijna vergeet dat het om mensen en hun onderdak gaat. We publiceerden destijds daarom hun verhalen op een platform en op social media.

Minister Wiebes moet ervoor zorgen dat schade door de gasbevingen in Groningen direct wordt verholpen. Wachten op een nieuw schadeprotocol is onnodig en laat Groningers te lang in de ellende. We bereiden een kort geding voor tegen de NAM om dit desnoods via de rechter af te dwingen.

We roepen de minister op ervoor te zorgen dat de NAM zich aan de wet houdt. De NAM moet schade uitkeren aan gedupeerden, tenzij ze kunnen bewijzen dat de schade niet door aardbevingen is veroorzaakt. De NAM negeert dit ‘omgekeerde bewijsvermoeden’, waardoor huiseigenaren steeds zelf naar de rechter moeten stappen, blijkt uit onze juridische analyse over het bewijsvermoeden.

Voor het derde jaar op rij peilen we het vertrouwen van onze Groningse leden in het gaswinningsgebied. 73 % van de respondenten ziet de toekomst van het gebied negatief in, iets minder dan vorig jaar. Ook vragen we Groningers wat zij vinden van drie specifieke plannen van het Kabinet: het regiofonds, toezicht door de NCG en de rol van de NAM in het schadeprotocol. Onze bevindingen sturen we in een brief aan de Tweede Kamer.

Samen met het Groninger Gasberaad brengen we een plan uit voor een nieuwe start in de schadeafhandeling. Zonder inmenging van de NAM en snelle uitkering van schade uit een fonds waar de overheid voor garant staat.

We roepen Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders in een brief op te starten met experimenten rondom de omkering van de bewijslast. Dit om de wettelijke verankering van de omgekeerde bewijslast een praktische uitwerking te geven. Deze oproep is een gevolg van de uitkomsten van ons periodieke onderzoek naar de situatie in Groningen.

Periodiek peilen we de stemming onder onze Groningse leden. De uitkomsten van deze onderzoeken zijn veelzeggend. Het vertrouwen in de toekomst van de regio is fors gedaald.