Rendement warmtepomp: COP, SCOP en andere termen

COP: Coëfficient Of Performance

Het rendement van een warmtepomp dat vermeld staat in de productspecificaties wordt uitgedrukt in de Coëfficiënt Of Performance (COP). De COP is de verhouding tussen de hoeveelheid energie die de warmtepomp verbruikt en de hoeveelheid energie die de warmtepomp levert. De verbruikte energie is de elektriciteit die de warmtepomp verbruikt om de warmte uit de buitenlucht, bodem of andere bron te halen en deze samen te persen tot een bruikbare temperatuur. De geleverde energie is de hoeveelheid warmte die de warmtepomp kan afgeven aan het afgiftesysteem of aan de boiler voor warm tapwater.

Tekst gaat verder onder afbeelding 

De huidige generatie warmtepompen heeft meestal een COP van boven de 5. Een COP van 5 wil zeggen dat van de hoeveelheid energie die je erin stopt, er vijf keer zoveel energie uitkomt. Dus hoe hoger de COP, hoe beter. Een hogere COP betekent dat de warmtepomp minder elektriciteit verbruikt. De COP van een warmtepomp wordt standaard berekend op een brontemperatuur van 7°C en een temperatuur van 35°C naar het afgiftesysteem (COP bij 7/35).

Werkelijk rendement

Aan de hand van de COP kun je verschillende warmtepompen met elkaar vergelijken. Het werkelijke rendement van de warmtepomp kan hier wel van afwijken. Het werkelijke rendement is hoeveel energie een warmtepomp verbruikt in de praktijk. Dat heeft te maken met de werkelijke temperatuur van de bron en de werkelijke temperatuur naar het afgiftesysteem. Grof gezegd kun je stellen dat hoe groter het temperatuurverschil is tussen de bron en het afgiftesysteem, hoe lager het rendement van de warmtepomp is. In het voor- en najaar, als de buitentemperatuur tussen de 10 en 16 °C ligt en er gestookt wordt, werkt de warmtepomp met een hoog rendement. In de winter is het rendement lager.

SCOP: seizoensrendement

SCOP staat voor Seasonal Coëfficiënt Of Performance. Dit is het gemiddelde rendement van de warmtepomp gerekend over het hele (stook)seizoen. Om de SCOP te bepalen worden de warmtepompen in een laboratorium getest op verschillende brontemperaturen (van bijvoorbeeld de buitenlucht) en standaard op twee afgiftetemperaturen: 35 en 55 graden.

De verschillende brontemperaturen zijn vaste waardes die Europees zijn vastgesteld. Ze zijn representatief voor het klimaat in een bepaalde klimaatzone. Daarbij is Europa verdeeld in drie klimaatzones: koud, gemiddeld en warm. Nederland valt in de ‘gemiddelde’ klimaatzone.

SCOP bepalend voor energielabel

Het SCOP is bepalend voor het energielabel dat een warmtepomp krijgt. Hoe hoger de SCOP, hoe hoger het label. Een hoger label betekent dus dat je warmtepomp minder energie verbruikt. Dit label bepaalt mede hoeveel subsidie je voor een warmtepomp kunt krijgen. Hieronder zie je een voorbeeld van zo'n energielabel. 

Tekst gaat verder onder afbeelding

Rendement bodemwarmtepomp

Bij een warmtepomp met bodemwarmte als bron is het rendement het hele stookseizoen redelijk stabiel, omdat de brontemperatuur meestal ook stabiel is (zo'n 10 a 12 °C). Dit type warmtepomp werkt hierdoor gemiddeld met een hoog rendement ten opzichte van een warmtepomp met de buitenlucht als bron.

Warmtepomp vs. infraroodpaneel of elektrische kachel

Zoals je hierboven zag, levert een warmtepomp zelf meer energie dan hij verbruikt. Hij haalt immers de warmte uit de buitenlucht, bodem of andere bron. Dit maakt een warmtepomp tot een efficiënte manier van verwarmen. Veel efficiënter dan infraroodpanelen, elektrische kachels, elektrische cv-ketels of andere vormen van elektrische verwarming. Denk aan elektrische radiatoren, die er hetzelfde uitzien als traditionele radiatoren maar in plaats op gas op elektriciteit werken. Zulke apparaten halen alle warmte uit de stroom die ze verbruiken. Hun COP is nooit meer dan 1, terwijl de SCOP van warmtepompen meestal boven de 4 ligt. Onderzoek heeft uitgewezen dat een hybride warmtepomp gemiddeld een SCOP heeft van 4,3.

Tekst gaat verder onder afbeelding