Kennisbank
Welk materiaal is het beste voor het vullen van de spouwmuur?
De keuze van het materiaal voor het vullen van de spouw hangt af van verschillende factoren:
- Breedte van de spouw
Voor het vullen van de spouw is voor elk materiaal een minimale spouwbreedte vastgesteld. Sommige materialen kunnen bij een te smalle spouw niet overal gelijkmatig komen waardoor er gaten ontstaan in het isolatiepakket. - Aanwezigheid van speciebaarden en andere vervuiling
Bij speciebaarden en andere vervuilingen kunnen bepaalde materialen blijven hangen, waardoor er ook gaten onstaan in het isolatiepakket. Bedrijven moeten hierop vooraf controleren door met een camera (endoscoop) op verschillende plaatsen in de spouwruimte te kijken. - Situatie ter plaatse
Hoe is de spouw opgebouwd? Hoe breed zijn de voegen en is de spouw goed afgesloten? Voor het vullen van de spouw worden in de voegen van het metselwerk, afhankelijk van het gebruikte isolatiemateriaal, gaten geboord volgens een vast patroon met een bepaalde diameter. Dit is afhankelijk van de apparatuur en het gebruikte materiaal. - Isolatiewaarde van het materiaal
Er kunnen (kleine) verschillen in de isolatiewaarde van de verschillende producten zitten. Bij dezelfde spouwbreedte kan er een klein verschil zijn tussen de totale isolatiewaarde van de verschillende materialen. - Vochtbelasting en klimaat
Sommige materialen kunnen beter tegen vocht en het klimaat in de omgeving, bijvoorbeeld een zouter klimaat in kustgebieden. - Het assortiment van het uitvoerende bedrijf
Bedrijven hebben hun eigen assortiment aan materialen. Dit heeft onder andere te maken met hun ervaring, maar ook met benodigde apparatuur. Elk materiaal vraagt namelijk om aparte apperatuur en/of afstelling. Dit kan er voor zorgen dat bij het aanvragen van verschillende offertes ook verschillende adviezen gegeven worden, afhankelijk van het assortiment en beschikbaarheid van de apparatuur. - Persoonlijk voorkeur
Soms kan het materiaal ook een persoonlijke voorkeur zijn van de klant. - Kosten
Uiteraard spelen de kosten ook een rol bij de keuze van het materiaal.
Voor de juiste keuze van het materiaal is het belangrijk om te vertrouwen op de kennis en ervaring van het bedrijf. Soms is het misschien beter om de spouw niet te vullen als het bedrijf geen garantie kan of wil geven, omdat het materiaal niet geschikt is voor de omstandigheden. Daarom is het verstandig om alleen gebruik te maken van gecertificeerde bedrijven en aanbrengmethodes. Bedrijven met certificering worden regelmatig gecontroleerd en moeten zich houden aan de richtlijnen van het certificaat en de fabrikant van het isolatiemateriaal.
Minerale wol
Omschrijving:
Minerale wol is een isolatiemateriaal van natuurlijke materialen zoals glas of steen. Deze worden gesmolten en vervolgens gesponnen tot vezels. Bij het vullen van de spouw wordt het materiaal als losse vlokken in de spouw geblazen. Voor spouwmuurvulling wordt zowel glaswol als steenwol gebruikt.
Minimale spouwbreedte:
40mm
Isolatiewaarde:
De lambdawaarde (λ-waarde) is een maatstaf voor de warmtegeleidbaarheid van een materiaal. Hoe lager de lambdawaarde, hoe beter het materiaal isoleert.
De lambdawaarde voor minerale wol ligt tussen de 0,030 - 0,040 W/(m·K)
Overige eigenschappen
Minerale wol is onbrandbaar en heeft daardoor goede brandwerende eigenschappen.
Daarnaast heeft minerale wol ook goede geluidsisolerende eigenschappen. Bij spouwmuurisolatie is dat meestal wat minder relevant, omdat geluidswering afhankelijk is van de zwakste schakel en dat zijn vaak de kozijnen.
Aandachtspunten:
De vezels van minerale wol kunnen makkelijker blijven hangen aan onregelmatigheden in de spouw. Daarom wordt minerale wol bij te smalle spouwmuren niet gebruikt.
EPS schuimparels
Omschrijving:
EPS-parels, ook wel geëxpandeerd polystyreen parels of EPS-korrels genoemd, zijn kleine bolletjes gemaakt van geëxpandeerd polystyreen. Geëxpandeerd polystyreen is een lichtgewicht kunststofschuim dat wordt geproduceerd door polystyreenkorrels te verwarmen en op te blazen met stoom.
Voor het vullen van spouwmuren wordt aan de parels een bindmiddel toegevoegd, waardoor ze bij elkaar blijven.
Er zijn verschillende soorten EPS parels, namelijk HR, HR+ en HR++. HR en HR+ isolatieparels zijn wit en hebben een lagere isolatiewaarde dan HR++ schuimparels. Dit komt doordat er geen grafiet is toegevoegd tijdens de fabricage. Deze zijn vaak ook goedkoper. Het rendement is wel wat lager.
Minimale spouwbreedte:
30 mm
Isolatiewaarde:
De lambdawaarde (λ-waarde) is een maatstaf voor de warmtegeleidbaarheid van een materiaal. Hoe lager de lambdawaarde, hoe beter het materiaal isoleert.
De lambdawaarde voor EPS-parels ligt tussen de 0,030 - 0,040 W/(m·K)
Overige eigenschappen
EPS-parels zijn vochtbestendig en bieden een goede weerstand tegen schimmels.
EPS-parels zijn net als andere vormen van polystyreen, niet biologisch afbreekbaar. Correcte afvoer en recycling van EPS-materialen zijn daarom essentieel om de impact op het milieu te verminderen.
Aandachtspunten:
Bij gebruik van EPS parels is het belangrijk dat de spouwruimte goed afgesloten is om te voorkomen dat de parels in de natuur terecht kunnen komen.
Problemen met het vrijkomen van deze parels ontstaan vooral als de bovenzijde van de spouw niet is afgesloten. Bijvoorbeeld bij de dakvoet, als de muurplaat de spouwruimte niet goed afdicht en bij de topgevel, als het dakbeschot de ruimte niet afdicht.
Eigenlijk zouden isolatiebedrijven hierop moeten controleren, maar in de praktijk gebeurt dat lang niet altijd. De controle hierop is helaas ook niet opgenomen in de richtlijnen.
PUR-schuim
Omschrijving:
PUR-schuim staat voor polyurethaanschuim. Het is een veelgebruikt isolatiemateriaal in de bouwsector vanwege zijn uitstekende isolerende eigenschappen en veelzijdigheid.
PUR-schuim wordt geproduceerd door twee componenten, polyol en isocyanaat, te mengen. Wanneer deze componenten met elkaar in contact komen, reageren ze chemisch en vormen ze een schuimend mengsel dat uithardt tot een isolerend materiaal. Het schuim heeft een celstructuur met gesloten cellen, wat betekent dat de cellen niet met elkaar zijn verbonden en lucht vasthouden voor thermische isolatie.
Minimale spouwbreedte:
30 mm
Isolatiewaarde:
De lambdawaarde (λ-waarde) is een maatstaf voor de warmtegeleidbaarheid van een materiaal. Hoe lager de lambdawaarde, hoe beter het materiaal isoleert.
De lambdawaarde voor 0,023 - 0,035 W/(m·K)
Overige eigenschappen
Het belangrijkste kenmerk van PUR-schuim is de uitstekende thermische isolatie. Het heeft een hoge thermische weerstand, waardoor het warmteverlies effectief kan verminderen en energiebesparing kan bieden in gebouwen. PUR-schuim kan worden gebruikt voor isolatie van muren, daken, vloeren en andere structurele elementen.
PUR-schuim heeft ook goede hechtende eigenschappen, waardoor het naadloos kan worden aangebracht en zich aanpast aan verschillende oppervlakken en vormen. Dit maakt het ideaal voor isolatie van moeilijk bereikbare of onregelmatige ruimtes. Het kan in de spouw worden aangebracht door middel van spuiten.
Aandachtspunten:
Het gebruik van PUR-schuim heeft enkele aandachtspunten. Bij de installatie moet men ervoor zorgen dat de componenten correct worden gemengd en aangebracht. Bij onjuiste menging of onvoldoende uitharding vermindert het isolerend vermogen. Bovendien kan PUR-schuim brandbaar zijn en kan het bij verbranding giftige dampen vrijgeven.
Het is belangrijk om de installatie van PUR-schuim over te laten aan ervaren professionals die bekend zijn met de juiste toepassingstechnieken en veiligheidsmaatregelen. Het naleven van de relevante bouwvoorschriften en richtlijnen is essentieel om de veilige en effectieve toepassing van PUR-schuim te waarborgen. Menging van de verschillende stoffen wordt meestal, in tegenstelling tot UF-schuim, computergestuurd gedaan.
Vanwege het mogelijk vrijkomen van giftige dampen bij verkeerde menging moet bij het aanbrengen van PUR-schuim onder vloeren in de kruipruimte van een woonfunctie tijdens het aanbrengen en twee uur na afloop van de werkzaamheden geen andere personen aanwezig zijn dan de personen die de PUR aanbrengen. Ook moet de kruipruimte tijdens het aanbrengen voldoende geventileerd worden. (Bouwbesluit artikel 8,7a) Uitvoerende personen zijn verplicht om beschermende kleding te dragen.
UF-schuim
Omschrijving:
UF-schuim staat voor Ureum-Formaldehyde schuim.
UF-schuim wordt geproduceerd door ureum en formaldehyde te mengen in aanwezigheid van een katalysator en water. Het mengsel begint te schuimen en vormt een dicht schuim met gesloten cellen. Het schuim kan worden gespoten of gegoten in holle ruimtes, zoals in een spouwruimte.
Minimale spouwbreedte:
40 mm
Isolatiewaarde:
De lambdawaarde (λ-waarde) is een maatstaf voor de warmtegeleidbaarheid van een materiaal. Hoe lager de lambdawaarde, hoe beter het materiaal isoleert.
De lambdawaarde voor UF-schuim ligt tussen de 0,025 - 0,035 W/(m·K)
Overige eigenschappen
Het schuim hardt uit en vormt een isolerende laag met goede thermische eigenschappen. Het biedt ook enige geluidsisolatie, waardoor het bijdraagt aan een verbeterd comfortniveau in gebouwen. UF-schuim heeft een hoge thermische weerstand, wat betekent dat het effectief warmteverlies kan verminderen en energie kan besparen.
Aandachtspunten:
UF-schuim kan bij de productie formaldehyde vrijgeven, een stof die bekend staat om zijn potentieel schadelijke effecten op de gezondheid, zoals irritatie van de luchtwegen en allergische reacties. Daarom is het belangrijk dat het schuim met de juiste mengverhouding wordt aangebracht. De apparatuur voor het mengen van de stoffen is vaak eenvoudiger dan de computergestuurde apparatuur voor PUR-schuim, waardoor het risico op verkeerde mengverhoudingen groter is. Dit leidt zo nu en dan nog steeds tot een slechte kwaliteit, zoals verpulverd of uitgezakt isolatiemateriaal.
Het is raadzaam om bij het gebruik van UF-schuim professionele installateurs in te schakelen om ervoor te zorgen dat het materiaal op een veilige en effectieve manier wordt gebruikt.
Overige materialen
Naast bovengenoemde materialen worden sporadisch nog andere materialen in spouwmuren aangebracht. Bijvoorbeeld gesiliconisseerde perlitekorrels. Omdat deze zelden worden toegepast zijn deze niet verder uitgewerkt.
Voor isolatieschuim worden regelmatig andere benamingen gebruikt, maar gaat het vaak wel om UF-schuim of PUR-schuim. Bijvoorbeeld EnveriFoam is een merk UF-schuim.
Aandachtspunten
- Bij de keuze van het isolatiemateriaal is de waterdoorlatendheid van het buitenspouwblad (buitenmuur) belangrijk. Poreuse stenen kunnen het beste worden gevuld met materiaal dat beter bestand is tegen vocht, zoals PUR. Laat de keuze van het geschikte isolatiemateriaal over aan een gespecialiseerd bedrijf en vraag deze om garantie.
- Isolatiemateriaal voor de spouw moet voldoen aan strenge eisen, zoals maximale vochtopname, krimpgedrag en weerstand tegen schimmels.
- Door het isoleren van de spouw verdwijnen ook kieren in de gevel, waardoor er minder lucht door de woning stroomt.
Bij onvoldoende luchtstroming kunnen vochtproblemen ontstaan. Zorg daarom voor voldoende ventilatie, bijvoorbeeld door ramen te openen of door voldoende ventilatieroosters te plaatsen. - Na het vullen van de spouwmuur is het risicovol om de buitenmuur te schilderen.
Elke verflaag vermindert het ademend vermogen van de gevel, waardoor vocht kan ophopen in de gevel. Mineraalverf kan vanwege zijn grotere ademende vermogen soms een oplossing zijn. Laat je goed voorlichten. - Laat het vullen van de spouw uitsluitend uitvoeren door isolatiebedrijven die een certificering hebben voor het gebruikte materiaal en methode. De materialen zijn dan uitgebreid getest en de bedrijven worden dan steekproefgewijs gecontroleerd door een onafhankelijke certificerende instantie.
Hoe nu verder
- Energie beparen: tips en informatie
- VerbeterJeHuis (MilieuCentraal): hoe kun je het huis verbeteren, wat kosten de maatregelen en wat leveren ze op?
- Zoek je energielabel (MilieuCentraal)
- E-book-spouwmuurisolatie (Vereniging Eigen Huis)