Schade door online criminaliteit
Online criminaliteit is een groeiend probleem. Denk aan phishing, identiteitsfraude of hacking. Dat kan leiden tot allerlei problemen. Hoe herken je cybercriminaliteit precies, wat zijn de gevolgen zijn hoe kun je jezelf beschermen?
Wat is online criminaliteit?
Online criminaliteit, ook wel cybercrime of cybercriminaliteit genoemd, omvat alle vormen van misdaad waarbij internet of digitale middelen worden gebruikt.
- Phishing: valse e-mails, sms’jes of websites waarmee criminelen je proberen te verleiden tot inloggegevens of pincodes om ze te kunnen stelen.
- Malware: kwaadaardige software die je computer of smartphone besmet, vaak met het doel om informatie te stelen of je apparaat te blokkeren.
- Ransomware: een vorm van malware die je bestanden versleutelt en pas vrijgeeft na betaling van ‘losgeld’.
- Identiteitsfraude: jouw persoonlijke gegevens, zoals bsn, naam of geboortedatum, worden gebruikt om bestellingen te doen, leningen af te sluiten of toegang te krijgen tot jouw accounts.
- Online oplichting: denk aan nepwebshops, valse betaalverzoeken of marktplaatsfraude.
Cybercrime kan iedereen overkomen. Criminelen worden steeds slimmer en gebruiken nieuwe technieken om mensen geld of gegevens afhandig te maken.
Wat zijn de gevolgen van online criminaliteit?
De schade door cybercrime is vaak meer dan alleen geld kwijt zijn. Mogelijke gevolgen zijn:
- Financiële schade: geld wordt van je rekening gehaald of je betaalt voor iets dat nooit geleverd wordt.
- Privacyverlies: persoonlijke documenten, foto’s of medische gegevens belanden op straat.
- Misbruik van je identiteit: je ontvangt rekeningen voor producten die je nooit hebt besteld of wordt aansprakelijk gesteld voor schulden.
- Tijd en stress: het uitzoeken, herstellen en oplossen van online schade kan weken duren.
In sommige gevallen ben je zelf (deels) verantwoordelijk voor de schade, zeker als je bijvoorbeeld onvoorzichtig bent geweest met je gegevens. Dat maakt het extra belangrijk om je te wapenen tegen digitale risico’s.
Wat kun je doen om schade te voorkomen?
Cybercrime kun je nooit helemaal uitsluiten, maar je kunt de kans wél flink verkleinen. Een paar belangrijke tips:
- Klik nooit zomaar op links of bijlagen in e-mails of sms-berichten, zeker als ze van onbekende afzenders komen.
- Controleer het adres van websites voordat je ergens inlogt of betaalt. Kijk of het adres begint met “https://” en of de afzender klopt.
- Gebruik sterke en unieke wachtwoorden, en bewaar ze veilig in een wachtwoordmanager.
- Zet tweefactorauthenticatie (2FA) aan waar mogelijk: dit voorkomt dat criminelen zomaar toegang krijgen tot je accounts.
- Houd je apparaten up-to-date met de nieuwste beveiligingsupdates en antivirussoftware.
- Wees alert bij onverwachte verzoeken om geld of persoonlijke informatie, ook als die van bekenden lijken te komen.
Wat kun je doen als je slachtoffer bent geworden?
Snel handelen is belangrijk. Doe het volgende als je denkt dat je slachtoffer bent van cybercrime:
- Meld het incident bij je bank of instantie. Zij kunnen verdere schade voorkomen.
- Verander direct je wachtwoorden van betrokken accounts.
- Installeer virusscanners of anti-malwaretools om je apparaat op te schonen.
- Meld de fraude bij de politie (via fraudehelpdesk.nl of aangifte).
- Houd bewijs bij, zoals screenshots, berichten, e-mails en betalingsgegevens. Die heb je nodig voor herstel én eventuele verzekering.
- Check of je verzekerd bent voor online schade via je inboedel- of aansprakelijkheidsverzekering. Sommige verzekeraars bieden specifieke hulp.
Wat kan een verzekering voor je betekenen?
Heb je een inboedelverzekering via Eigen Huis Verzekeringen? Dan krijg je ondersteuning via de Cyberservice. Die biedt onder andere hulp bij phishing en vergoeding van schade tot €5.000 per jaar.
Lees meer over de Cyberservice