Funderingsstrijd in de polder

Het verhaal van Fred Bouwman

Fred Bouwman woont sinds 1990 in een vrijstaand jaren dertig huis in de Krimpenerwaardpolder bij Stolwijk. “Het was ons eerste koophuis, een plek met ruimte, rust en goede buren. We dachten: hier blijven we tot we eruit gedragen worden.” Maar onder die droomplek bleek een funderingsprobleem te sluimeren. 

In 2016 zat Fred rustig in de woonkamer toen hij een enorme knal hoorde. “In de tussenmuur van de kamer naar de hal stonden ineens twee grote scheuren. Dat was het alarmsignaal.” Hij wist dat er in Gouda en omgeving al veel funderingsproblemen speelden. “Ons huis steeg eigenlijk langzaam uit de polder omhoog. Huizen met ondiepe fundering zakken mee met de grond, maar ons huis stond op palen en bleef staan. Daardoor kwamen de paalkoppen boven water.” 

Zelf graven, zelf rekenen 

De schrik was groot. “Ik had slapeloze nachten. Hoe pak je dit aan?” Fred dook in de informatie, las op het internet alles wat hij kon vinden en raadpleegde Kennis Centrum Aanpak Funderingen (KCAF). “Er bleek een zee aan bruikbare informatie te zijn bij het KCAF over type funderingen en mogelijke oplossingen. Het was heel veel, maar gelukkig had ik technische kennis en was ik gepensioneerd, dus ik kon me erin vastbijten.” Hij vond oude bouwtekeningen waar de posities van de palen op stonden, ging zelf graven en ontdekte dat sommige paalkoppen vier centimeter boven water uitstaken. “Dit zag ik in het voorjaar dus in de zomer zouden ze nog veel verder boven water uitkomen, misschien wel tot twintig centimeter. Dat was het moment waarop ik wist: dit moet aangepakt worden.” 

Een betaalbare oplossing 

Fred onderzocht verschillende herstelmethodes en sprak met drie aannemers. “Sommige oplossingen, bijvoorbeeld een geheel nieuwe fundering, zouden tonnen kosten. Dat konden we niet betalen.” Uiteindelijk koos hij voor het vervangen van de bovenkant van de bestaande palen. “Dit leek me voor nu de beste oplossing. De palen van het huis waren namelijk nog stevig verankerd in de zandige ondergrond. Alleen de koppen waren aangetast. Wel heeft deze herstelmethode de consequentie dat het niet een renovatie voor eeuwig is.” De gekozen methode kostte 35 duizend euro. “Dat kon ik lenen bij de bank en gelukkig snel aflossen.” 

Een ambtenaar die dwarsligt 

Maar toen begon een nieuwe strijd: die met de gemeente. “In maart 2017 heeft de aannemer netjes een vergunning aangevraagd bij de gemeente, maar een ambtenaar legde het proces stil. Hij stelde allerlei voorwaarden, waaronder een archeologisch onderzoek. Terwijl voor ons huis er al twee keer eerder een woning had gestaan op deze plek. Er zouden echt geen Romeinse kunstschatten liggen.”  

Fred voelde zich gefrustreerd en machteloos. Hij liet deskundigen langskomen om te laten kijken naar de situatie, maar ook door die partijen werden geen redenen gezien om te wachten met het herstel. “Ik heb de ambtenaar brieven gestuurd, gebeld, alles geprobeerd. Uiteindelijk kregen we in juni 2017 telefonisch groen licht. De week erna zou hij de goedkeuring naar de aannemer sturen.  

Boze ambtenaar 

Fred dacht per direct te kunnen beginnen met het herstel, maar toen ze begonnen, werd de ambtenaar toch boos. “We hadden moeten wachten op zijn schriftelijke toestemming. Maar elke dag vertraging betekende meer risico op schade aan het huis. Het gaat om een huis waar palen onder stonden die bezig waren om in te zakken. En als het huis maar een klein beetje scheef zou gaan staan, dan zou de schade veel groter worden. Het proces was al te veel maanden vertraagd.”  

Fred legde het nog voor aan de toenmalige wethouder, maar kreeg geen reactie. Opnieuw heeft hij de ambtenaar gebeld en gemaild met vragen, maar van hem kreeg Fred ook geen reactie. Rond 19 juni 2017 kreeg hij uiteindelijk schriftelijke toestemming om te starten met het herstel, zonder dat er eerst archeologisch onderzoek moest worden gedaan. Wel moest hij wachten tot de officiële bekendmaking van het besluit op 27 juni.  Vanaf dat moment hadden belanghebbenden zes weken de tijd om bezwaar te maken. “Maar we waren in juni toch al begonnen. Daarvoor moesten we wel een paar honderd euro aan strafleges voor betalen.” 

Herstel onder spanning 

Het herstel duurde ongeveer een maand. “Rondom het huis werd de grond afgegraven. Vervolgens werden de 40 palen onder het huis stuk voor stuk afgezaagd, voorzien van een vijzel en opnieuw verankerd met gewapend beton.” Fred kon tijdens de werkzaamheden in zijn huis blijven wonen. “Het was af en toe een hoop herrie, maar het was te doen.” De scheuren in de muren zijn inmiddels hersteld en zijn niet opnieuw opengegaan. “Het huis staat weer stevig. We verwachten dat het zeker 50 jaar mee kan.” 

Een gemeente die afwezig is 

Wat Fred het meest heeft geraakt, is het gebrek aan steun vanuit de gemeente. “Er was geen loket, geen advies, geen hulp. Alles moest ik zelf uitzoeken.” Hij pleit voor een gemeentelijk aanspreekpunt waar bewoners terecht kunnen met vragen over funderingsproblemen. “Iemand die meedenkt, adviseert en helpt bij het vinden van betrouwbare aannemers en financieringsmogelijkheden, want de problemen met mijn woning waren niet uniek in de Krimpenerwaard.” 

WOZ-strijd 

Ook de WOZ-waarde van zijn woning werd een langdurige strijd. “Ik wilde weten of ze bij het bepalen van de WOZ-waarde rekening hielden met de funderingsproblemen. Eerst zeiden ze van niet, later zeiden ze van wel. Dat was tegenstrijdig en riep alleen maar meer vragen op.” Fred stapte naar de bestuursrechter en kreeg gelijk. “Ze moesten mij duidelijk maken hoe en in welke mate ze rekening hielden met de funderingsproblemen. Daar hebben ze zich in de twee jaar daarna niet aan gehouden.” Fred liet het er niet bij zitten en stapte opnieuw naar de bestuursrechter. “Toen zijn we tot een overeenkomst gekomen: ik zou voortaan elk jaar een overzicht krijgen van de berekeningen die zijn toegepast”.  

Advies aan andere huiseigenaren 

Fred heeft zijn verhaal gedeeld met landelijke politici, maar kreeg nauwelijks reactie. “Ik stelde voor om geen 21 procent btw te rekenen op funderingsherstel. Mensen hebben al genoeg kosten. Daar hoeft de overheid niet extra aan te verdienen. Maar ik kreeg bijna geen reacties, hooguit een ontvangstbevestiging.” Zijn advies aan anderen: “Hou vol. Zorg dat je weet waar je over praat. Laat je niet van het kastje naar de muur sturen. En als het moet, ga naar de rechter.”

Lees meer verhalen van huiseigenaren met funderingsproblemen