Kennisbank
Hoe weet ik of mijn dak geschikt is voor zonnepanelen?
Een dak is geschikt als de zon rechtstreeks op de panelen kan schijnen. Daarnaast speelt het type dak ook een rol. Heb je een hellend of plat dak?
Hellend dak
Oriëntatie en hellingshoek dak
De opbrengst van zonnepanelen is optimaal als de panelen op het zuiden zijn gericht en een dakhelling heeft tussen de 30 en de 40 graden. Zijn de panelen gericht op het oosten en het westen dan leveren zij ongeveer 80 % op van een optimale oriëntatie en hellingshoek. Meer naar het noorden gericht leveren zonnepanelen nog wel stroom, maar kiezen de meeste mensen hier niet voor. De opbrengst is laag en de meeste mensen vinden terugverdientijd te lang. Kijk met behulp van de tabel van Hespul wat de opbrengst is.
Omgevingsvergunning
Voor het plaatsen van zonnepanelen is geen vergunning nodig tenzij het om een monument of beschermd stadsgezicht gaat. Zonnepanelen mogen niet buiten de randen van het dak uitsteken, en moeten direct in of op het dakvlak gemonteerd zijn in dezelfde hellingshoek als het dak.
Onderhoud en draagkracht
Als dakpannen of de dakconstructie gebreken vertonen of op korte termijn vervangen moeten worden is het verstandig dit eerst aan te pakken.
Het is niet verstandig zonnepanelen te plaatsen als de dakconstructie te veel doorbuigt.
Type dakbedekking
Plaatsen van zonnepanelen op andere dakbedekking dan dakpannen vraagt specifieke kennis. Bij bijvoorbeeld riet, zink of baanvormige dakbedekking, zoals bitumen, is het verstandig om er een deskundige dakdekker bij te betrekken.
Schaduw
Voor de beste opbrengst moeten de panelen zo min mogelijk schaduw hebben. Pijpjes op het dak en omliggende bebouwing zoals bijvoorbeeld dakkapellen kunnen zorgen voor minder opbrengst, als ze een schaduw op de panelen werpen. Bij in serie geschakelde panelen heeft schaduw op één paneel gevolgen voor de opbrengst van alle panelen.
Eerst isoleren
Overweeg een ongeïsoleerd dak eerst te isoleren als isolatie aan de binnenzijde niet mogelijk is.
Plat dak
Oriëntatie
Op een plat dak worden zonnepanelen met behulp van een frame schuin op het dak geplaatst met de lange zijde van de panelen horizontaal (landscape). Afhankelijk van de oriëntatie en de overige bebouwing wordt gekozen om de panelen achter elkaar, gericht op het zuiden te plaatsen, of de panelen twee aan twee schuin tegen elkaar, gericht op het oosten en westen te plaatsen.
Achter elkaar op het zuiden gericht moeten de panelen, afhankelijk van de hellingshoek, op enige afstand van elkaar liggen om onderlinge schaduw te voorkomen.
Afbeelding: zonnepanelen gericht op het zuiden.
Oost west georiënteerd kunnen meer panelen per vierkante meter dakoppervlak geplaatst worden, maar is de opbrengst per paneel iets lager dan op het zuiden gericht. Kijk met behulp van de tabel van Hespul wat de opbrengst is.
Afbeelding: zonnepanelen oost west gericht.
Omgevingsvergunning
Voor het plaatsen van zonnepanelen is geen vergunning nodig tenzij het om een monument gaat. Bij platte daken moet de afstand van de panelen tot de dakrand minimaal gelijk zijn aan de hoogte van de schuingeplaatste zonnepanelen.
Onderhoud en isolatie
Voor het plaatsen van de zonnepanelen op het platte dak is het goed om te kijken wat de resterende levensduur is van de dakbedekking. Bij vervanging van de dakbedekking moeten de zonnepanelen weer verwijderd worden. De meeste dakbedekking gaat tussen de 20 en de 30 jaar mee. Als de dakbedekking op korte termijn vervangen moet worden, is het verstandig dit eerst te doen.
Bij vervanging van de dakbedekking kan ook gelijk gekeken worden naar de isolatie. Een plat dak kan het beste aan de bovenzijde geïsoleerd worden.
Draagkracht
De draagkracht is vooral van belang bij houten dakcontructies. Bij betonnen daken is plaatsing meestal geen probleem. Als het platte dak teveel doorbuigt is het niet verstandig zonnepanelen te plaatsen. Niet alleen vanwege het gewicht van de zonnepanelen, maar ook vanwege het frame en het gewicht van de ballast (betontegels). De ballast voorkomt dat de panelen van het dak waaien.
Schaduw
Voor de beste opbrengst moeten de panelen zo min mogelijk schaduw hebben. Pijpjes op het dak en omliggende bebouwing kunnen, als ze een schaduw op de panelen werpen, zorgen voor minder opbrengst. Met name bij in serie geschakelde panelen heeft schaduw op één paneel gevolgen voor de opbrengst van alle panelen.
Aandachtspunten
Kies een omvormer die past bij de opstelling van de panelen:
- Strengomvormer
Kies bij een oost-west opstelling op een plat dak voor een omvormer waarop twee strengen kunnen worden aangesloten. Een streng is een aantal in serie aangesloten zonnepanelen. Koppel alleen zonnepanelen aan dezelfde streng als de oriëntatie en hellingshoek gelijk is. De totale opbrengst van de zonnepanelen in een streng is afhankelijk van de zwakste schakel. Als bijvoorbeeld 1 paneel op een dag schaduw heeft, bepaalt deze de opbrengst van de hele streng. - Micro-omvormer
Bij micro-omvormers heeft elk zonnepaneel zijn eigen omvormer. Bij schaduw op één of meerdere panelen is dit een goede optie, omdat de opbrengst van de verschillende panelen niet van elkaar afhankelijk is. De zonnepanelen zijn door de omvormer per paneel duurder, maar leveren in een jaar meer op. - Power-optimizer
Een power-optimizer optimaliseert per paneel de stroomopbrengst, vergelijkbaar met een micro-omvormer. Daarna wordt deze stroom in een strengomvormer omgezet naar wisselspanning voor gebruik in de woning. - Omvormer met schaduwbeheer
Er zijn ook omvormers voorzien van software die de negatieve effecten van schaduw voor een deel kunnen compenseren. Dit wordt ShadeFix genoemd.
Afbeelding: Verschillende omvormers
Hoe nu verder
- Verduurzamen met zonnepanelen (e-book)
- Collectieve Inkoop Zonnepanelen: zonnepanelen van hoge kwaliteit tegen een scherpe prijs via Vereniging Eigen Huis
- Voorwaarden voor vergunningsvrij installeren van zonnepanelen (Rijksoverheid.nl)