Eigen woning minder vanzelfsprekend
Het eigen woningbezit onder jonge huishoudens, en dan met name alleenstaanden, is in de afgelopen jaren aanzienlijk afgenomen. Dit blijkt uit het driejaarlijkse Woononderzoek Nederland (2024). Woonde in 2012 bijna een derde van de alleenstaanden tot 35 jaar in een koopwoning, in 2024 was dit nog maar 20%. Een groot deel van de jongere alleenstaanden woont nu in een (dure) particuliere huurwoning. Kees Dol, woningmarktexpert van Vereniging Eigen Huis, geeft duiding aan recente publicaties over de woningmarkt.
Bij jonge stellen tot 35 jaar is de daling van het eigen woningbezit minder sterk. Van hen woonde in 2012 60% in een koopwoning, in 2024 is dit gedaald naar 50%. Volgens het Woononderzoek Nederland (WoOn) van 2024 krijgen veel starters financiële steun van ouders of andere familie. Zo kreeg bijna 30% van hen een schenking – en bij bijna de helft ging het om bedragen van meer dan € 50.000. Ook werd er regelmatig geld geleend binnen de familiekring. "Er stromen dus flinke sommen geld richting jonge kopers", zegt Dol. "Dat vergroot de kansen voor deze groep, maar anderen vissen achter het net."
Verkoop huurwoningen
Het aantal koopstarters neemt toe, mede door de verkoop van huurwoningen. Maar de kansen zijn steeds meer ongelijk verdeeld. Dit zien we ook terug in de actuele ontwikkelingen van het eerste kwartaal van 2025. Vanwege de (tijdelijke) verkoopgolf van huurwoningen zijn er nu wat meer (jonge) starters die de stap zetten naar een koopwoning. Waar het in eerdere jaren ging om zo’n 20.000 starters per kwartaal, zijn dat er nu meer dan 25.000. Het zijn vooral kleinere, relatief betaalbare woningen in de steden die in de afgelopen twee kwartalen op de markt kwamen en die gretig aftrek vonden onder koopstarters. Dol: “Het is positief dat meer starters een ‘eigen stekkie’ weten te bemachtigen. Tegelijkertijd zien we dat het uitsluitend de financieel sterkere starters zijn die hiervan profiteren."
Veel starters haken af
Uit recent onderzoek van Vereniging Eigen Huis blijkt dat het sentiment onder starters die denken over woningaankoop, er echt niet beter op wordt. De helft denkt er zelfs over de zoektocht naar een zelfstandige woning te staken. Zij blijven bij hun ouders wonen of delen een huurwoning met anderen. Het tekort en de wachtrij voor een woning is in de afgelopen jaren enorm opgelopen, laat WoON 2024 zien. Bovendien gaat ook de verkoop van huurwoningen ten koste van het aanbod voor jonge mensen die vaak op deze huurwoningen zijn aangewezen.
Stagnatie doorstromers
Naast alle gunstige berichten over de kansen voor koopstarters, laten de berichten van het Kadaster en het onlangs verschenen WoON 2024 zien, dat het aantal doorstromers in de koopsector flink stagneert. Diverse rapportages noemen als oorzaak de gestegen rente en de krapte op de woningmarkt. Iets wat minder wordt genoemd is een aanzienlijk aantal 55-plussers dat wel wil verhuizen, maar dit niet doet vanwege 'te weinig aanbod in plaats of buurt' en 'woning voldoet niet aan wensen'. Volgens de Hypotheker slaan daarom veel ouderen aan het klussen in hun huidige woning. Het aantal hypotheekaanvragen in deze categorie is in het eerste kwartaal dan ook ruim verdubbeld ten opzichte van dezelfde periode een jaar geleden. Tegelijkertijd is sprake van een sterke stijging van het aantal hypotheken dat wordt overgesloten (+46 %), aldus de Hypotheker. “Meer passend aanbod voor deze doelgroep is dus nodig, want vanuit hun grote koopwoning kunnen ouderen flinke verhuisstromen genereren", meent woningmarktexpert Dol.
Marktindicator iets negatiever
De Eigen Huis Marktindicator daalt licht in de afgelopen maanden. De Marktindicator meet het sentiment op de woningmarkt en heeft een (bewezen) voorspellende waarde voor het aantal transacties. Het beeld voor de komende tijd is volgens Dol hiermee neutraal tot licht negatief. "De staking van de doorstromers zou dus nog een tijdje kunnen aanhouden."
