Daphne verduurzaamt

'Water-wattes?’ Je zou er moedeloos van worden, maar mijn cv-onderhoudsmonteur had er nog nooit van gehoord, laat staan dat hij het kon: het waterzijdig inregelen van de cv-installatie. Hij sloeg het tweede kopje beleefdheidskoffie niet af, nam de kat op schoot en leek voorlopig niet meer weg te gaan. Ik begon hem dus maar te vertellen wat ik wist: waterzijdig inregelen zorgt ervoor dat iedere radiator de juiste hoeveelheid warm water krijgt. Normaal gaat het meeste en heetste water doorgaans naar de radiator die het dichtst bij de ketel staat. Het water verlaat de radiator dan zó snel dat ‘ie niet genoeg warmte kan afgeven.

Later begreep ik dat de hr-ketel ook minder efficiënt kan werken als de temperatuur van het water dat retour stroomt naar de cv-ketel nog te hoog is. Boven de 57 graden condenseert de waterdamp niet in de ketel, maar verdwijnt als damp naar buiten in witte condenswolken – weg warmte. Blijft warme condens in de ketel, dan wordt die hergebruikt.

Door de installatie zo in te regelen dat iedere radiator afhankelijk van zijn plaats ten opzichte van de ketel, meer of minder water krijgt, maak je dat de retourtemperatuur 25 % lager is dan de aanvoertemperatuur en dat die ook onder de 57 graden blijft. Op die manier werkt de installatie efficiënter en verbruik je flink minder gas (10 tot 15 %). De installateur zat me glazig aan te grijnzen. Die rare groene vrouwtjes ook. Maar tot mijn verrassing opperde hij uit het niets:

‘Ik heb zelf de comfortstand van mijn ketel uitgezet, scheelt ook gas.’ Dan duurde het wat langer voor je warm water had, maar hoefde de ketel niet steeds water op te warmen. Hij liet me de knop zien (konden we ‘m bij al te veel puberprotest eventueel weer aanzetten). Ik vergaf hem dat hij niets wist van waterzijdig inregelen; degenen die dat wel wisten, bleken sowieso dun gezaaid. En druk, want sinds dit jaar is inregelen een van de erkende maatregelen die energieslurpende bedrijven moeten nemen van de overheid. Na meerdere offerteaanvragen waarop ik – ook na bellen – nooit meer iets hoorde, belde er eindelijk een terug. Die attendeerde me erop dat er ook thermostaatkranen bestaan die automatisch waterzijdig inregelen. Iets minder nauwkeurig dan het oude meetwerk, en ook niet alle kranen waren van even goede kwaliteit. Hij kon binnenkort al langs komen. 80 tot 90 % van de cv-installaties in huizen is niet waterzijdig ingeregeld. Ieder jaar komt in al die huizen de cv-monteur voor de onderhoudsbeurt. Als die nou eens een korte bijscholing zou krijgen – heel moeilijk kan het niet zijn want er zijn ook doe-het zelf-inregelkits te koop (al waag ik me daar met mijn armetierige klusgeschiedenis niet aan). Uitgaande van de minimale 10 % gasbesparing zou dat bij 80 % van 7,8 miljoen Nederlandse huishoudens x 1.500 kuub gemiddeld gasverbruik per huishouden, zo maar eens 936 miljoen kuub gas kunnen uitsparen. Dus waar wachten we nog op? (Behalve op een monteur?)

(Reacties radiatorfolie)

Ik meen dat je met het meten van de temperatuur van de buitengevel, en dat bij slechts één van de opties nog geen aanbeveling kunt doen. Immers, er is nog niet gekeken naar de temperatuur van de buitengevel indien glanzend isolatiefolie tegen de buitenmuur geplaatst was. Ook moet een ander aspect meegenomen worden in de afweging, namelijk het nadeel van plaatsing van de dunne folie rechtstreeks tegen de radiator. Door het min of meer afsluiten van die kant van de radiator verklein je de warmteafgifte per radiator en wordt de afgifte van alle aan- en afvoerbuizen en de ketel zelf relatief groter. Qua energiebenutting van het totale cv-systeem in huis ga je er hierdoor op achteruit. Dit wordt niet gemeld in de reclames voor radiatorfolie. Radiatorfolie rechtstreeks tegen de wand heeft dat probleem niet, maar het zal in principe iets warmte kunnen doorgeven aan de buitenmuur. Echter, bij folie die uit enkele lagen lucht-plastic met alufolie bestaat, zal het warmte-contact met de wand zeer gering zijn. Helaas is dit niet opgemeten in de genoemde proefopzet. Ik zou hierom eerder voor goede wandisolatie dan voor radiatorisolatie gaan. Het beste van de twee mogelijkheden is halverwege, dus op latjes gespannen, circa 1 cm van de buitenmuur. Dat laatste pas ik toe. De radiator kan zo goed zijn warmte kwijt aan de kamer, terwijl warmtestraling en geleiding naar de buitenmuur onderbroken worden.
Sander

Toen ik jouw artikel las dacht ik aan de door mij bedachte wijze om dit te doen. Ik ben hiertoe gekomen nadat ik de oude versie in verband met schilderwerk heb verwijderd. Van de verpakking van mijn tv (golfkarton) heb ik passende panelen gesneden, de folie op de bedrukte kant geplaatst en met grijze ducttape rondom afgeplakt. Vervolgens met een gaatjestang er bovenaan gaten in geponst en met witte tiewrapjes bevestigd. Golfkarton geeft tevens extra isolatie door de lucht die er tussenin aanwezig is. 
Kees

Heb je artikel in eigen huis gelezen van maart 2019 over die superdunne folie die je achter de radiatoren bevestigt met magneetband. Ik kan bevestigen dat het meteen warmer wordt in de kamer(s) zodat de thermostaat wel 2 graden lager kan. Je kunt dit folie zelfs gratis krijgen met punten die je ‘spaart’ als je klant van Nuon bent. 
Christine

Je omschrijft het isoleren achter radiatoren met reflecterende folie. Nu kom ik uit de installatiebranche en heb geleerd dat deze manier van isoleren de volgende nadelen heeft. 1: Doordat de warmte terug wordt gestraald in de radiator wordt de gemiddelde watertemperatuur hoger en kan deze radiator minder warmte afgeven, aangezien dit gehouden is aan het temperatuurverschil tussen aanvoer en retour (meestal 20 graden Celcius). 2: Verder wordt de retourtemperatuur nu hoger en zeker bij hr-ketels moet die zo laag mogelijk zijn om de warmte uit de rookgassen terug te kunnen winnen. 3: Aangezien door deze folie nu de binnenmuur niet wordt opgewarmd kan in de winter de koude verder in de gevel dringen en zeker bij een natte muur heeft dat gevolgen. De enige juiste manier is het isoleren van de binnenmuur door middel van steenwoldekens in de spouw, zodat er nog ruimte in de spouw over blijft voor ventilatie wat een vereiste is om geen vochtdoorslag te krijgen. (Dus nooit de spouw vullen met vlokken, korrels etc.) De binnenmuur wordt dan wel warm, maar de warmte kan niet naar buiten door de spouwisolatie. De radiator kan zijn warmte kwijt en de ruimte achter de radiator werkt nu weer als een ‘schoorsteen’ waardoor de kamer sneller warm wordt. Natuurlijk werkt dit niet zo als je huis geen gespouwde muur heeft en er een wand voor gezet moet worden.
Rob