Risico's van een roze bril: wat is een huis echt waard?

Er bestaat geen wiskundige formule om exact te berekenen hoeveel een huis waard is. Natuurlijk hebben zaken als de ligging, grootte en de staat van onderhoud invloed op de waarde, maar uiteindelijk wordt de prijs bepaald door vraag en aanbod. Oftewel, het is wat een gek ervoor geeft.

‘Ze stonden nog net niet te dansen in de woonkamer’, vertelt de makelaar enthousiast. Ik ga terug naar de tijd dat ik mijn eerste huis verkocht, een jaren dertig appartement in Rotterdam. Bij de eerste bezichtiging was het meteen raak. ‘Ik denk wel dat ze een bod gaan doen, en dan moeten we niet meteen toehappen.’ De makelaar had gelijk. Uiteindelijk kocht het jonge stel het appartement voor bijna de vraagprijs, in een tijd dat dat heel ongebruikelijk was. 

Hebben, hebben, hebben

Dat de twee hun enthousiasme niet konden verbloemen, kwam waarschijnlijk door onervarenheid. Het was ook hun eerste koophuis. Een door de wol geverfde koper had koeltjes enkele kritische vragen gesteld.

''Pokerface of niet, uiteindelijk laten we ons allemaal leiden door de vraag: hoe graag wil ik het hebben?''

Naast de ligging, de grootte en de staat van onderhoud bepaalt de ‘hebben-hebben-hebben-factor’ uiteindelijk ook wat je voor een huis neertelt.

Risico’s

Niemand zegt dat je niet wat meer mag neertellen voor je droomhuis. Maar er kleven wel wat risico’s aan. Zo loop je de kans met een restschuld achter te blijven, omdat de volgende koper wellicht wat nuchterder naar je stulpje kijkt. En betaal je helemaal geen reële prijs voor het huis, dan is de kans klein dat je een hypotheek kunt afsluiten.

Maak jezelf dus niet te snel wijs dat een woning je droomhuis is, maar probeer nuchter te blijven kijken naar een woning. Prachtig dat er van die Portugese tegels in de keuken liggen, maar die kun je er bij een ander huis natuurlijk ook zelf in leggen. 

Roze bril verkoper

Uit onderzoek blijkt dat verkopers soms ook door een roze bril naar hun huis kijken. Dat komt door een psychologisch proces dat door wetenschappers het eigendomseffect wordt genoemd. Hoe langer we ergens wonen, des te meer we het huis hebben aangepast aan onze wensen. Hierdoor gaan we de waarde van onze woning steeds hoger inschatten. We kunnen zelf reuze trots zijn op die luxe walk-in-closet, maar wellicht maakt de volgende bewoner er liever een babykamer van.

Objectieve makelaar?

Vind je het lastig om te bepalen wat een huis waard is, dan kan het helpen om een aankoopmakelaar mee te nemen. Die is bestand tegen de psychologische trucs van de verkoper. Of toch niet? Uit onderzoek blijkt dat makelaars zich laten beïnvloeden door een hoge vraagprijs.

In een experiment moest een groep makelaars de waarde van een woning schatten. De ene helft kreeg een brochure overhandigd met een vraagprijs die veel te hoog lag; bij de ander helft lag de vraagprijs juist behoorlijk laag. Wat bleek? De waarde inschatting van de makelaars die de hoge vraagprijs hadden gezien, lag maar liefs 41 % hoger dan die van de andere groep. Terwijl de makelaars zelf aangaven dat de vraagprijs hen niet had beïnvloed. Zo zie je maar, de makelaar is ook maar een mens.