Wil je voor een periode van tenminste vijf jaar op dezelfde plek te wonen? Of vind je het juist fijn om ongebonden te zijn en snel en makkelijk te kunnen verhuizen? Een huurcontract is op korte termijn op te zeggen, terwijl de verkoop van een huis enige tijd kan duren.
Laat een bank of hypotheekadviseur berekenen hoeveel je kunt lenen. Online rekentools geven alleen een indicatie. Let op dat een huurprijs niet één-op-één kan worden vergeleken met de woonlasten van een eigen huis. Bij een koophuis zijn de uiteindelijke woonlasten hoger dan alleen de hypotheeklasten; je krijgt te maken met belastingen, verzekeringen en de kosten van onderhoud en reparatie.
Sinds januari 2018 kun je maximaal 100 % van de woningwaarde lenen om de aankoop van een huis te financieren. De term die hiervoor wordt gebruikt is ‘loan-to-value’. Dit betekent dat je bij de aankoop van een woning voldoende eigen geld moet hebben om de onvermijdelijke bijkomende kosten te betalen. Bied je meer dan de getaxeerde waarde van de woning, dan moet je dit extra geld dus zelf kunnen betalen. Houd ook voldoende geld over voor het herstel van eventuele gebreken en voor onderhoud. Voor energiebesparende maatregelen, zoals isolatie, zijn er ruimere hypotheekmogelijkheden en subsidies.
Bedenk welk deel van je inkomen je kunt en wílt besteden aan wonen. Houd rekening met meer kosten dan alleen de hypotheeklasten, zoals verzekeringen en belastingen. Een opstalverzekering is bijvoorbeeld verplicht en je betaalt als huiseigenaar gemeentelijke belastingen, zoals de onroerendezaakbelasting (ozb). Aan de andere kant kan de huurprijs van een huurwoning natuurlijk ook stijgen.
Een koophuis vraagt onderhoud. Met een bouwtechnische keuring krijg je inzicht in de kwaliteit van je toekomstige huis en de verwachte onderhoudskosten. Veel mensen verbouwen en verbeteren hun koophuis in de loop der jaren. Hierdoor kan het huis meer waard worden. Aanpassingen aan een huurwoning (als je deze überhaupt mág aanpassen) leveren je niks op.
Zowel aan een koopwoning als aan een huurwoning hangen bepaalde zeker- en onzekerheden. Zo ben je als huurder wettelijk beschermd. Een verhuurder kan een huurcontract niet zomaar opzeggen. Natuurlijk kan een bank de hypotheek ook niet zomaar beëindigen.
Bij een huurwoning kan de huur jaarlijks stijgen. Bij een eigen huis kun je ervoor kiezen de hypotheekrente lang vast te zetten, waardoor je lange tijd zeker bent van gelijkblijvende hypotheeklasten. Daarnaast bouw je met een koopwoning vermogen op, omdat je de hypotheek geleidelijk aflost.
Onzekere factoren zijn het einde van een rentevaste periode en de verkoopwaarde van je huis. Een nieuwe rentevaste periode kan positief of negatief uitpakken voor je maandlasten, afhankelijk van de rente op dat moment. Bij de verkoop van je woning kun je te maken krijgen met overwaarde, maar ook met een restschuld. Daarmee is kopen en verkopen spannender dan de huur opzeggen.
Vereniging Eigen Huis vindt dat mensen zelf moeten kunnen beslissen waar ze willen wonen en of dit in een huur- of koopwoning is. Omdat er te weinig huur- en koopwoningen zijn, en veel daarvan niet passen bij de behoeften van de bewoners en woningzoekers, lukt het steeds minder mensen om een passende woning te vinden. Daarom benadrukt Vereniging Eigen Huis bij gemeenten, bouwers en het Rijk dat er meer en betere woningen moeten worden gebouwd op plaatsen waar mensen willen wonen.
