Veelgestelde vragen over de all-electric warmtepomp

Wat is een all-electric warmtepomp?

Een all-electric warmtepomp wordt ook wel een zelfstandige of volledig elektrische warmtepomp genoemd. De warmtepomp zorgt voor zowel het (aardgasvrij) verwarmen van de woning én het warme water (bijvoorbeeld voor de keuken of douche). Meestal gebeurt dit door de warmte, afkomstig van de warmtepomp op te slaan in een boiler. Voor het warme water wordt rechtstreeks water uit de boiler getapt. Voor de verwarming zit in de boiler een warmtewisselaar die de warmte uit de boiler overdraagt aan de cv-installatie.

Welke soorten all-electric warmtepompen zijn er?

Er zijn twee soorten all-electric warmtepompen.

Water/water warmtepomp

Een water/water warmtepomp onttrekt warmte uit een bron (bijvoorbeeld uit de bodem) door middel van water. Dit wordt ook wel een bodemwarmtepomp genoemd. Om te voorkomen dat het water uit de bodem bevriest wordt daar vaak antivries aan toegevoegd. Water met antivries wordt ook wel brine genoemd.

Een ander voorbeeld van een water/water warmtepomp is een warmtepomp die de warmte door middel van leidingen aan de onderzijde van zonnepanelen de warmte onttrekt uit de zonnepanelen. Vanwege de combinatie met zonnepanelen, of PV panelen wordt dit ook wel een PVT warmtepomp genoemd. De T staat dan voor thermisch. Het voordeel van dit systeem is dat de zonnepanelen door het water gekoeld worden, waardoor ze in een jaar meer stroom opbrengen. 

De warmtepomp en de boiler zitten vaak in één apparaat ter grootte van een koelvriescombinatie. Alleen als de boiler groter moet zijn, bijvoorbeeld als er meer warm water nodig is of het om een grote woning gaat, zijn de warmtepomp en de boiler apart.

Lucht/water warmtepomp

De lucht/water warmtepomp haalt via een buitenunit de warmte uit de buitenlucht. Bij een monoblok staat het hele apparaat buiten en is dit apparaat met waterleidingen verbonden met de boiler in de woning, Bij een split warmtepomp is er sprake van een aparte buitenunit en binnenunit, welke onderling verbonden zijn door middel van leidingen waar een koudemiddel in zit. Een koudemiddel is een stof die door verdampen en condenseren de warmte kan samenpersen en overdragen aan de woning. De binnenunit is, net als bij de water/water warmtepomp meestal geïntegreerd in hetzelfde apparaat samen met de boiler.

Hoe werkt een all-electric warmtepomp?

Een all-electric warmtepomp haalt warmte uit een bron in de omgeving: de buitenlucht, de aardbodem of het grondwater. Deze warmte wordt gecomprimeerd tot een warmte om een boiler te vullen met warm water. In de boiler zit een warmtewisselaar die de warmte uit de boiler gebruikt om vervolgens de cv-installatie van warmte te voorzien. De warmte uit de bron wordt in de warmtepomp samengeperst (gecomprimeerd) tot een bruikbare warmte voor de verwarming en het warme water.

Soms wordt ervoor gekozen om naast de warmtepomp ook nog een elektrisch verwarmingselement te plaatsen. Deze verbruikt wel veel stroom, maar de jaarlijkse kosten vallen mee omdat het verwarmingselement alleen bij extreem koud weer gebruikt wordt. Denk aan een paar dagen per jaar. Het voordeel is dat je hierdoor kunt kiezen voor een kleinere (goedkopere) warmtepomp. Een ander voordeel is dat het verwarmingselement ook gebruikt kan worden om periodiek het warme water op 60 graden te brengen, waardoor de groei van de legionellabacterie in de warm waterleidingen voorkomen kan worden.

Is mijn woning geschikt voor een all-electric warmtepomp?

Niet elke woning kan door een warmtepomp worden verwarmd. Zo stelt de warmtepomp bijvoorbeeld eisen aan de isolatie, het verwarmingssysteem, kierdichtheid en ventilatiesysteem, de ruimte in en om de woning en de meterkast.

Goede isolatie

Voor een all-electric warmtepomp moet de woning zeer goed geïsoleerd zijn. Denk hierbij aan goede isolatie van het dak, spouw, gevel, vloer en HR++ glas. De woning heeft minimaal een energielabel B nodig. In veel gevallen zijn dit (nieuwbouw)woningen gebouwd vanaf 2000.

Verwarmen op lage temperatuur

Het verwarmingssysteem in de woning moet geschikt zijn voor een all-electric warmtepomp. Dit betekent dat de woning op lage temperatuur (maximaal 40 graden) verwarmt moet kunnen worden.

Kierdicht en ventilatiesyteem

De woning moet ook redelijk kierdicht zijn. Dat wil zeggen dat er niet te veel warmteverlies mag zijn door gaten en kieren in de kozijnen en de aansluitingen van de zogeheten bouwonderdelen van de woning. Vooral de aansluitingen tussen de kozijnen en de gevels en de aansluitingen van het dak mogen niet te veel lucht doorlaten. Ook het aanwezige ventilatiesysteem is van invloed. Het meest ideale is een balansventilatiesysteem met een warmteterugwin unit (wtw) , maar ook vraaggestuurde ventilatie kan een positief effect hebben op de geleverde prestatie van de warmtepomp.

Voldoende ruimte in en om de woning

Een all-electric warmtepomp heeft een groot buffervat van ongeveer 1 tot 1,5 meter hoog en 50 tot 70 centimeter doorsnee. Hiervoor heb je wel ruimte in je huis nodig. Je hebt daarentegen geen ruimte meer nodig voor de cv-ketel. Bij een lucht/water warmtepomp heb je voldoende ruimte buiten nodig voor het plaatsen van de buitenunit en hij moet minimaal 0,5 meter van de erfgrens om geen geluidsoverlast te veroorzaken.

Bij een bodemwarmtepomp moet je de leidingen onder of naast de woning in de grond kunnen plaatsen. Houd er rekening mee dat het niet overal is toegestaan om in de bodem leidingen aan te brengen. Bij een PVT warmtepomp moet je rekening houden met het dakoppervlak en zonnepanelen om voldoende warmte op te kunnen nemen. 

Voldoende grootte van de elektriciteitsaansluiting

Voor een all-electric warmtepomp kan een grotere elektrische aansluiting nodig zijn. Vaak is dat een drie fase aansluiting.

Laat je voor het plaatsen van een all-electric warmtepomp goed informeren door een deskundige installateur over de verwarming, de warm waterinstallatie maar ook de bouwkundige aspecten van de woning en het aanwezige ventilatiesysteem.

Jan Roelof HovingBouwkundig Expert bij Vereniging Eigen Huis

Wat zijn de kosten en opbrengsten?

De aanschafprijs van een all-electric warmtepomp varieert tussen de € 8.000 en € 22.500, inclusief installatie*. De overheid geeft subsidie op duurzame maatregelen, zoals de aanschaf van een warmtepomp. Kijk of je recht hebt op de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE). Mogelijk krijg je met andere kosten te maken, zoals aanpassingen in de meterkast (circa € 500), aanpassingen van het verwarmingssysteem en onderhoud van de warmtepomp (€ 85 tot € 175 per jaar).

Tip: Bespaar niet op het onderhoud. Met goed onderhoud werkt de warmtepomp energiezuinig en kan tot wel 20 jaar meegaan.

De besparing op je energierekening kan oplopen tot ongeveer € 400 per jaar. Houd er rekening mee dat je met de warmtepomp bespaart op je gasverbruik maar je elektriciteitsverbruik omhoog gaat, omdat de warmtepomp op stroom werkt. Kook je elektrisch en niet op gas, dan kun je het gas laten afsluiten. Dit levert een besparing op van zo'n € 200 per jaar aan vaste kosten voor je gasaansluiting. Voor het laten afsluiten van het gas wordt op dit moment niets gerekend.

Tip: Veel mensen met een warmtepomp kiezen ook voor zonnepanelen om de elektriciteitskosten te verlagen.

*Let op: de prijzen van een warmtepomp kunnen behoorlijk variëren door de huidige marktsituatie.

Wel of geen all-electric warmtepomp kopen?

Wanneer moet je nu wel of niet investeren in een warmtepomp? Check als eerst bij de gemeente of er plannen zijn om jouw woning aan te sluiten op een warmtenet. Is dat het geval, dan raden we een all-electric warmtepomp kopen af. Zijn er geen concrete plannen en is je woning (zeer) goed geïsoleerd, dan kun je een all-electric warmtepomp overwegen. Laat je een warmtepomp installeren, check of het bedrijf is aangesloten bij Techniek Nederland  of bij Uw duurzame installateur.