De hybride warmtepomp in de praktijk

AUTEUR: INGEBORG WIESENEKKER | PUBLICATIEDATUM: OKTOBER 2021

Een hybride warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht, werkt op stroom en een installateur sluit ’m aan op de cv-ketel. De ketel springt bij wanneer de buitentemperatuur zeven graden of lager is. Daalt de temperatuur, dan neemt de cv-ketel de verwarming over van de warmtepomp. Omdat deze warmtepomp de buitenlucht als bron gebruikt, is een buitenunit nodig. Deze unit ziet er net zo uit als de kast van een airco. Met een hybride warmtepomp bespaar je ongeveer vijftig tot zeventig procent op je totale gasverbruik. Het elektriciteitsverbruik gaat wel omhoog. Daarom kiezen veel mensen met een warmtepomp ook voor zonnepanelen. “Bij ons was een hybride warmtepomp een volgende stap naar een duurzamer huis”, zegt Ruud van Stijn. Hij woont in een twee-onder-een-kapwoning in Wijk bij Duurstede. “Omdat de warmtepomp vooral in de winter best wel wat energie vraagt, liggen er zonnepanelen op mijn dak. Ik vind het een prettig idee dat de cv-ketel er nog is als back-up, omdat de warmtepomp kan uitvallen als het echt koud wordt.”

Voorwaarden

Niet elke woning is geschikt voor een hybride warmtepomp. Er moet voldoende ruimte zijn om zowel een binnen- als een buitenunit te plaatsen. Een binnenunit neemt niet veel plaats in. Een buitenunit moet minimaal een halve meter van de erfgrens met de buren staan, vanwege het geluid dat de unit produceert. Dit mag tussen 19.00 uur en 07.00 uur maximaal 40 decibel bedragen en overdag niet meer dan 45 decibel. 40 decibel is vergelijkbaar met het gezoem van een koelkast.

Daarnaast is het van belang dat de spouw, vloer en het dak goed geïsoleerd zijn en de woning moet voorzien zijn van minimaal dubbelglas. Als dat niet het geval is, moet de warmtepomp hard werken om alle ruimtes te verwarmen. Lukt dat niet, dan springt de cv-ketel bij. Het rendement van de warmtepomp is dan laag, waardoor de energiekosten stijgen.

De meeste woningen die na 1995 zijn gebouwd, zijn voldoende geïsoleerd en hebben energielabel B. Maarten de Haas uit Den Haag woont in een tussenwoning met souterrain. Zijn huis is gebouwd in 1928. “Ik heb wel nagedacht over een hybride warmtepomp, aangezien onze cv-ketel net is vervangen, maar een hybride warmtepomp heeft in ons geval geen zin. Het huis is onvoldoende geïsoleerd. En ik weet van de buren die een energieadviseur over de vloer hebben gehad dat het ook niet mogelijk is om de spouwmuur goed te isoleren. De investering in een warmtepomp levert bij ons daarom geen winst op.”

De verwarmingselementen in huis, zoals de radiatoren, convectoren en vloer- of wandverwarming moeten geschikt zijn voor een warmtepomp. De meeste warmtepompen warmen het cv-water op tot ongeveer vijftig graden, terwijl een traditionele gasgestookte verwarmingsketel het water kan opwarmen tot negentig graden. Wil je weten of je huis warm wordt met water van vijftig graden, stel de cv-ketel dan in het voor- en najaar in op die temperatuur. Is het comfortabel in huis? Dan is het huis geschikt voor een hybride warmtepomp.

“Nadat we ons huis uit 1959 hadden geïsoleerd en al het glas vervangen was door triple glas, keken we of een hybride warmtepomp iets voor ons zou zijn”, vertelt Dicky Braat. “Ik stelde de cv-ketel in op vijftig graden en ons huis bleef aangenaam warm. Niets stond een warmtepomp nog in de weg. In het begin sloeg de cv-ketel door een fout in de software nog wel geregeld aan, maar nu springt hij niet meer bij. In totaal betaal ik nu nog maar €44 aan energiekosten per maand, in plaats van €131.” Bij Martinus Meindertsma bleek een hybride warmtepomp door het verwarmingssysteem niet mogelijk: “Mijn radiatoren en convectoren werken alleen goed bij water van minimaal zeventig graden. De hybride warmtepomp zou dan grotendeels op de cv-ketel draaien. De hoge investering zal ik niet terugverdienen, daarom koos ik voor een energiezuinige cv-ketel.”

Verwarming aanpassen

Soms kun je de verwarmingsinstallatie laten aanpassen, zodat de woning alsnog kan worden verwarmd met een hybride warmtepomp. Bijvoorbeeld door het verwarmingssysteem waterzijdig in te regelen. Hiermee verspreid je de warmte beter over de verschillende verwarmingselementen. En met boosters, kleine ventilatoren onder of op de radiatoren, kun je een ruimte sneller verwarmen. Ze verbruiken een klein beetje stroom, daarom moet er een stopcontact in de buurt van het verwarmingselement zijn. Een andere optie is de huidige radiatoren en convectoren te vervangen door grotere of lagetemperatuurradiatoren te plaatsen. Dit zijn radiatoren met een ingebouwde booster. Vloer- en wandverwarming werken prima samen met een hybride warmtepomp, omdat ze functioneren bij een lagere cv-watertemperatuur. Frits Groen deed er twintig maanden over om zijn woning in Odijk op te knappen en te verduurzamen. Hij koos voor een hybride warmtepomp, vloerverwarming en zonnepanelen. “Ik merk dat deze combinatie geweldig werkt. De pomp verbruikt elektriciteit, maar dat verbruik wordt gecompenseerd door de zonnepanelen. En de vloerverwarming op lage temperatuur zorgt ervoor dat het rendement van de warmtepomp optimaal is. Mijn huis heeft energielabel A en mijn energierekening is gekelderd.”

Kosten

Een hybride warmtepomp kost ongeveer €6.000 tot €8.500, inclusief installatie*. Via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland kun je subsidie aanvragen voor de aanschaf van een warmtepomp: de Investeringssubsidie duurzame energie. De hoogte van het subsidiebedrag hangt af van het type warmtepomp en de energieprestatie. Het is mogelijk dat bij de aanschaf van een warmtepomp nog kosten komen voor isolatiewerkzaamheden, het waterzijdig inregelen, de aanpassing van de stroomaansluiting en het verwarmingssysteem.

*Let op: de prijzen van een warmtepomp kunnen behoorlijk variëren door de huidige marktsituatie.