Erfbelasting

Erfbelasting berekenen

Je kunt de hoogte van de erfbelasting zelf inschatten aan de hand van onderstaande aanwijzingen.

1. Bepaal welke vrijstelling erfbelasting voor jou geldt. Die hangt af van de relatie die je met de erfgenaam had. Er zijn meerdere groepen verkrijgers: partners, kinderen en kleinkinderen, zieke en gehandicapte kinderen, ouders en overige verkrijgers.
2. Ga na of je meer erft dan het vrijgestelde bedrag. Je betaalt alleen belasting over het bedrag dat boven de vrijstelling uitkomt.

Vrijstellingen erfbelasting 2023 en 2024

Alle vrijstellingen zijn sinds 2010 voetvrijstellingen. Dat betekent dat je alleen belasting betaalt voor het bedrag dat boven de vrijstelling uitkomt.

*De vrijstelling wordt verminderd met de pensioenimputatie. Die bereken je door de helft van het pensioen, verminderd met 30% daarvan, op de vrijstelling in mindering te brengen. Deze vrijstelling kan worden verlaagd bij iemand die een nabestaandenpensioen ontvangt, maar is niet lager dan €205.402 (2024). Voor 2022 en 2023 zijn die bedragen €175.837 (2022) en €186.915 (2023). 

Voorbeeld 

Petra (72 jaar) heeft een erfenis van €500.000,- die is vrijgesteld en het weduwenpensioen bedraagt jaarlijks €100.000. De totale waarde van het pensioen is dan €700.000. Dit is het jaarlijkse pensioen vermenigvuldigd met de factor 7 uit deze tabel van de Belastingdienst. De helft van die waarde is €350.000. Hier gaat 30% vanaf (€105.000). De totale imputatie is dan € 245.000,-. De maximale vrijstelling voor Petra bedraagt dan €795.156,- min €245.000,- is €478.526,-  

Erfbelasting op geërfde woning

Erf je een woning, dan betaal je hier erfbelasting over. De hoogte hiervan wordt bepaald door de WOZ-waarde van de woning. Ben je het niet eens met die waarde, dan kun je daartegen bezwaar maken. Je bent namelijk, samen met eventuele andere erfgenamen, de nieuwe eigenaar van de woning. Daardoor heb je nu dezelfde rechten als de overledene. Om bezwaar te kunnen maken, moet je wel een nieuwe WOZ-beschikking aanvragen bij de gemeente.

Erf je in 2024 een woning of wordt deze jou geschonken? Dan mag je bij de aangifte voor de schenk- of erfbelasting over 2024 kiezen welke WOZ-waarde je hanteert: die uit 2024 (met waardepeildatum 1-1-2023) of straks die van 2025 (met waardepeildatum 1-1-2024). Met de laagste van die twee waarden betaal je minder schenk- of erfbelasting.

Als je niet kunt kiezen uit twee waarden omdat de WOZ-waarde van 2025 nog niet bekend is, dan geef je de WOZ-waarde uit 2024 op. Blijkt de WOZ-waarde uit 2025 uiteindelijk lager, dan kun je de Belastingdienst verzoeken de aanslag te corrigeren, óók als de bezwaartermijn al is verlopen. 

Andere waardering serviceflats

Bij serviceflats is de vrije verkoopwaarde maatgevend voor de erfbelasting. Bij andere woningen is de WOZ-waarde het uitgangspunt, maar bij serviceflats zijn er persoonlijke verplichtingen die de waarde verlagen. Denk daarbij aan verplichte afname van bijvoorbeeld warme maaltijden of bewaking. Bij de WOZ-waardering wordt met zulke verplichtingen geen rekening gehouden.

Erfrechtelijke vorderingen en de inkomstenbelasting

Een aantal erfrechtelijke vorderingen zijn niet belast in box 3. Het gaat om:

• Vorderingen die de kinderen hebben op de langstlevende ouder als gevolg van de wettelijke verdeling of een andere verdeling van de nalatenschap. Aan de andere kant wordt de schuld die de langstlevende ouder aan de kinderen heeft ook niet in box 3 meegenomen.
• Vorderingen die volgen uit het testament waarbij de langstlevende ouder een vergoeding voor een legaat tegen inbreng van de waarde daarvan schuldig blijft. Een legaat is een bijzondere bepaling in een testament waarbij de erflater bepaalde goederen of een geldbedrag toewijst aan een specifieke erfgenaam.
• Andere vorderingen die uit een testament volgen.
• Een vordering die voortkomt uit een legitieme portie maar nog niet opeisbaar is.

Aangifte erfbelasting

Vermoedt de Belastingdienst dat er erfbelasting is verschuldigd? Dan ontvangen de erfgenamen een aangiftebiljet erfbelasting. Dit biljet wordt verstuurd aan één van de erfgenamen. Meestal is dat de langstlevende partner/de echtgenoot. Stuurt de Belastingdienst geen aangifte, maar vermoeden de erfgenamen dat zij erfbelasting zijn verschuldigd, dan moeten zij binnen 8 maanden na overlijden om een aangiftebiljet vragen.

Aanslag erfbelasting

Nadat één van de erfgenamen of de executeur van de nalatenschap de aangifte heeft ingediend, legt de Belastingdienst een aanslag erfbelasting op. Als er op de peildatum voor box 3 een aanslag erfbelasting openstaat, dan telt die mee als schuld in box 3.

Mocht de nalatenschap voornamelijk bestaan uit de woning van de erflater en kan de erfbelasting niet worden betaald uit het restant van de erfenis, dan kun je uitstel van betaling krijgen. Dit is meestal 12 maanden. De aanslag erfbelasting wordt dan wel opgelegd maar hoeft nog niet te worden betaald. Langer uitstel dan 12 maanden is mogelijk, maar dan vraagt de Belastingdienst vaak om hypothecaire zekerheid voor de belastingschuld.