Huiseigenaar
VvE
NieuwsContact
BackKlimaatplannen

Aardgasvrije wijken: 6 vragen

Samen met de bewoners in de wijk van het aardgas af. Deze collectieve aanpak wordt de wijkaanpak genoemd. Maar wat houdt dit in en wat betekent dat mogelijk voor jou?

1. Waarom aardgasvrije wijken?

In het klimaatakkoord is afgesproken dat in 2050 alle woningen in Nederland van het aardgas zijn afgesloten. Om dat te bereiken moet er nog heel veel gebeuren. Per woning moet er gekeken worden welk duurzaam alternatief voor aardgas gebruikt kan worden om de woning te verwarmen, warm water te hebben en te koken. Met het nationaal programma Aardgasvrije Wijken heeft het Rijk bedacht om niet per woning, maar per wijk te kijken naar alternatieven voor aardgas. Gemeenten hebben daarom de opdracht gekregen om per wijk te beslissen wat het beste alternatief is om van het aardgas af te gaan. Dit wordt beschreven in de Transitievisie Warmte, die gemeenten eind 2021 gereed moeten hebben. Nieuwbouwwoningen gebouwd vanaf 1 juli 2018 zijn al aardgasvrij. 

Met je wijk gezamenlijk van het aardgas af gaan wordt ook wel de wijkaanpak genoemd. Om te leren hoe deze aanpak het beste werkt zijn er proeftuinwijken aangesteld.

Aan de slag

Als huiseigenaar kun je ook zelf aan de slag gaan en al van het aardgas gaan. Lees onze tips over het verduurzamen van je woning.

Tips bekijken

2. Wat zijn proeftuinwijken?

In 2018 zijn gemeenten gestart met de wijkgerichte aanpak. Er was nog veel onduidelijk over hoe je woningen collectief van het aardgas af kunt halen. Daarom zijn gemeenten gestart met zogenaamde proeftuinwijken. Proeftuinwijken zijn wijken waar wordt onderzocht op welke wijze, haalbaar en betaalbaar, woningen van het aardgas af kunnen. Door ervaringen van gemeenten in deze wijken wordt gekeken hoe de aanpak verder kan worden uitgerold in Nederland. Dit zal op zijn vroegst vanaf 2022 gaan plaatsvinden. Op dit moment zijn er 46 proeftuinwijken verspreid door Nederland die een Rijksbijdrage ontvangen.

De doelstellingen van het nationaal programma Aardgasvrije Wijken is om in 2030 1,5 miljoen woningen van het aardgas af te sluiten. Het is de vraag of dit aantal gehaald gaat worden door de wijkaanpak. Na twee jaar zijn er nog maar 206 woningen van het aardgas afgesloten, dit vanwege verschillende obstakels die plaatsvinden rondom de wijkaanpak. Toch worden er in 2021 wekelijks gemiddeld ongeveer 200 aanvragen ingediende bij netbeheerders die van het aardgas afgesloten willen worden. Dit zijn voornamelijk huiseigenaren die zelfstandig hebben besloten niet meer op het aardgas aangesloten te willen zijn en de woning op een duurzamere manier te verwarmen.

3. Wanneer komt mijn woning in aanmerking voor de wijkaanpak?

Wanneer en of jouw woning in aanmerking komt om als collectief met de wijk van het aardgas af te gaan is waarschijnlijk eind 2021 bekend. Dan moeten alle gemeenten in Nederland een Transitie Visie Warmte indienen waarin staat beschreven wat de planning en voorgestelde alternatieven per wijk zijn om van het aardgas af te gaan.

4. Mag de gemeente mij dwingen om van het aardgas af te gaan?

Op dit moment is dat nog niet altijd mogelijk, maar hier wordt wel aan gewerkt. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat er een algemene, gemeentelijke afsluitbevoegdheid komt. Gemeenten kunnen dan in bepaalde wijken besluiten dat er geen aardgas meer naar toe wordt getransporteerd. Hiervoor is zorgvuldige aanpassing van wetgeving nodig, wat een flinke doorlooptijd met zich meebrengt.

In de tussentijd kunnen gemeenten een experiment aanvragen waarmee wijken al aardgasvrij gemaakt kunnen worden. Het bestemmingsplan met verbrede reikwijdte is hierin op dit moment een belangrijk instrument. Tot inwerkingtreding van de Omgevingswet zijn experimenten mogelijk op basis van de Crisis- en herstelwet, daarna kan geëxperimenteerd worden op basis van de experimenteerbepaling in de Omgevingswet.

Gemeenten geven aan dat die bevoegdheid belangrijk is voor het slagen van de gestelde doelstellingen. Anders zou in een wijk voor bijvoorbeeld drie bewoners het gasnetwerk nog in werking moeten zijn, wat hoge maatschappelijke kosten met zich meebrengt.

5. Wat zijn veel voorkomende alternatieven voor aardgas?

De meeste gemeenten kiezen in de proeftuinwijken voor de aanleg van een warmtenet als alternatief voor aardgas. Dit is een ondergronds buizennetwerk waar warm water door stroomt. Met dit water kun je huizen en douche- en kraanwater verwarmen. Er zijn ook gemeenten die kiezen voor all-electric of waterstof. Als eigenaar-bewoner kun je gebruikmaken van subsidieregelingen. Zo krijg je voor een isolatiemaatregel in combinatie met de aanschaf van een warmtepomp een subsidie, maar ook voor de aansluiting op een warmtenet. VvE’s komen ook in aanmerking voor subsidieregelingen.

Lees meer over de alternatieven voor gas

6. Wat vinden de bewoners van de wijkaanpak?

Vereniging Eigen Huis heeft middels kwalitatief onderzoek in beeld gebracht hoe huiseigenaren de wijkaanpak ervaren. Hoewel bewoners positief staan tegenover verduurzaming zijn zij kritisch op de wijkaanpak. Bij zowel de keuze voor het warmtenet als de manier waarop de gemeente de wijkaanpak uitvoert zetten bewoners vraagtekens. Bij de huiseigenaren is de urgentie aanwezig dat er iets moet gebeuren, de CO2 uitstoot moet worden verminderd, maar er heerst twijfel of ‘van het aardgas af’ de juiste oplossing is.

Verder gaven de bewoners aan dat de wijkaanpak op het gebied van kosten, duurzaamheid en wooncomfort, niet als de juiste oplossing wordt gezien. Er is bijvoorbeeld twijfel over het warmtenet, die in de winter bijgestookt moet worden op aardgas. Hoe duurzaam is dat? Maar ook de beperkte mogelijkheid tot inspraak speelt een grote rol.

Verder ontbreekt het aan voldoende informatie, zoals over de kosten of welke invloed de aanpassingen in de woning hebben op het wooncomfort. Er wordt te weinig gecommuniceerd over de voortgang van de wijkaanpak en daardoor daalt het vertrouwen bij de bewoners. Dit wordt versterkt door tegenstrijdige regelgeving en beperkte financiële steun. Daar waar een bewonerscollectief actief is in de wijk, zorgt het juist voor veel vertrouwen en betrokkenheid bij de bewoners.

Hoe ervaren huiseigenaren de wijkaanpak?

We deden onderzoek onder huiseigenaren binnen proeftuinwijken van het Programma aardgasvrije Wijken. Benieuwd naar de uitkomsten?

Onderzoek ervaringen wijkaanpak 2021 (pdf)

Website image

Wat vindt de vereniging?

Vereniging Eigen Huis vindt het belangrijk dat bewoners in de wijkaanpak de garantie krijgen op woonlastenneutraliteit. Daarbij wordt aangesloten op de belofte en definitie uit het klimaatakkoord.

De proeftuinwijken moeten namelijk kennis en ervaring bieden over mogelijkheden tot kostendaling, welke technieken wel of niet werken en efficiëntie van processen, waar wijken in de toekomst voordeel van kunnen hebben. Een garantie op woonlastenneutraliteit ondervangt een deel van de zorgen die er leven over de kosten en betaalbaarheid en vergroot daarmee het draagvlak en dus ook de kansrijkheid van de wijkaanpak.

Woonlastenneutraliteit gaat daarbij niet om het oneindig subsidiëren van de onrendabele top, maar gaat juist ook over het realiseren van kostenreductie en innovaties zodat in de toekomst woonlastenneutraliteit haalbaar is zonder extra Rijksmiddelen.

Verder vindt de vereniging het belangrijk dat huiseigenaren meegenomen worden in de plannen om te komen tot het alternatief van aardgas in de wijk. Ook moeten zij de keuze hebben of zij hierin meegaan of zelf voor een ander duurzaam alternatief kiezen.

Tags

HuiseigenaarVerduurzamenVerduurzamen-Klimaatplannen

Lees meer

StadsverwarmingKlimaatplannen van de overheid

Deel deze pagina

  • facebook
  • twitter
  • linkedin
  • mail
  • whatsapp

Direct naar

OpleveringskeuringBouwtechnische keuringHypotheekadviesJuridisch adviesCollectieve Inkoop ZonnepanelenBel de SpoedklusserviceEigen Huis Verzekeringen

Magazine

Magazine
PrivacystatementCookiebeleid & instellingenDisclaimerCVD-meldingAlgemene voorwaardenOpzeggen
facebookinstagramlinkedintwitteryoutube