Kennisbank

Hoeveel mag ik belastingvrij schenken?

In 2023 gelden de volgende bedragen en voorwaarden:

• Je mag aan iedereen jaarlijks € 2.418 belastingvrij schenken zonder voorwaarden.
   
• Als ouder kun je jaarlijks in totaal € 6.035 belastingvrij schenken aan de kinderen of hun fiscaal partner zonder voorwaarden. Schenkingen door ouders afzonderlijk in een jaar worden overigens bij elkaar opgeteld, ook wanneer de ouders gescheiden zijn of nooit zijn getrouwd. Er mag dus maar één keer de vrijstelling worden toegepast.
• Je kunt dit bedrag tussen het 18^e en 40^e levensjaar van je (schoon-) zoon of (schoon-) dochter één keer verhogen tot € 28.947. Wordt de schenking ingetrokken, dan mag de schenkingsvrijstelling op een later moment opnieuw worden gebruikt. Ook dan geldt de eis dat geschonken wordt tussen ouders en kinderen.
   
• Deze vrijstelling van € 28.947 geldt in 2023 ook voor schenkingen door derden. Deze schenking moet dan wel gebruikt worden voor de aankoop, onderhoud of verbetering van de eigen woning. Afkoop van erfpacht of aflossing van de eigenwoningschuld is ook toegestaan. Ook schenking voor aflossing op een restschuld is mogelijk. De schenking mag alleen de ontbindende voorwaarde bevatten dat de schenking niet doorgaat als niet is voldaan aan het bestedingsdoel, zoals de aankoop of verbetering van de woning. Andere ontbindende voorwaarden mogen niet.
   
• In het jaar dat je gebruik maakt van de verhoogde vrijstelling kun je geen gebruik maken van de algemene vrijstellingen van € 2.418 of € 6.035. 

Vrijstelling van € 106.671

Tot 2022 was de vrijstelling eigen woning nog € 106.671 In 2023 is deze nog € 28.947. Vanaf 2024 is de vrijstelling eigen woning afgeschaft. Om gebruik te maken van deze vrijstelling gelden een aantal bijzonderheden:

• Je hoeft geen kind van de schenker te zijn om gebruik te kunnen maken van de vrijstelling van €106.671 (€ 28.947, 2023). De ontvanger moet wel tussen de 18 en 40 jaar zijn.
• Iemand kan dus van meerdere personen een hogere schenking ontvangen. Bij iedere schenking kan hij gebruik maken van de vrijstelling. Wel moet de schenking in zijn geheel uitgegeven worden aan de eigen woning of aflossing van de eigenwoningschuld. Doet een ontvanger van een schenking beroep op deze vrijstelling? Dan kan hij, wanneer hij nog meer ontvangt van diezelfde schenker, in dat jaar geen gebruik maken van de lage vrijstelling van € 2.418. Het maximaal vrijgesteld te schenken bedrag is dus € 106.671 (€ 28.947, 2023) per schenker.
• De schenkingsvrijstelling kon je in 2022 nog spreiden over 2 jaren, in 2023 is die spreidingsmogelijkheid vervallen. Als je van deze mogelijkheid gebruik maakt, moet je in alle jaren aangifte schenkbelasting doen. Van belang is dat je als je de schenking ontvangt ook in het laatste jaar aan de voorwaarden voldoet. Je mag in het laatste jaar dus niet ouder dan 39 jaar zijn. 
  Vermeld in het eerste aangiftejaar dat je gebruik maakt van de vrijstelling. Geef aan welk bedrag je in dat jaar uit de schenking ontvangt. In de 2 daaropvolgende jaren doe je ook aangifte van de in die jaren ontvangen bedragen. Je vemeldt weer dat deze onder de schenkvrijstelling vallen.
• Krijg je een bedrag geschonken? Je moet het bedrag in het jaar van ontvangst of de 2 kalenderjaren daarna besteden. Je kunt het geschonken bedrag gebruiken voor de koop van een woning, een woning in aanbouw, een verbouwing van een woning, de afkoop van erfpacht of de aflossing van een eigenwoningschuld. Voor de besteding van ontvangen schenkingen geldt geen leeftijdsgrens. Je moet het geld dus ontvangen voor je 40e verjaardag, maar je mag het na je 40e verjaardag besteden. 
• Een ontvangen schenking die nog niet is uitgegeven aan de eigen woning en nog op je rekening staat, kan gevolgen hebben voor de vermogensrendementsheffing (box 3). Het geld telt mee als bezitting. Ook voor andere regelingen waarbij een vermogenstoets is (zoals het recht op toeslagen), is het goed om er rekening mee te houden dat een nog niet-bestede schenking je vermogen verhoogt.
• Lukt het niet om de schenking op tijd te gebruiken voor de eigen woning? Meld dit bij de Belastingdienst. De schenkingsvrijstelling is dan namelijk niet van toepassing. De schenking is dan belast. Deze melding moet je uiterlijk doen op 31 mei van het derde kalenderjaar na afloop van het jaar waarin je een beroep op de schenkvrijstelling hebt gedaan.
• De schenking kan ook achteraf worden gedaan, dus als de kosten al gemaakt zijn. De voorgeschoten kosten moeten wel zijn gemaakt in het jaar van schenking. Rechtbank Gelderland heeft hierover een uitspraak gedaan. Wel moet aannemelijk worden gemaakt dat op het moment van koop of verbouwing het de bedoeling was de aankoop of verbouwing te betalen met de schenking. Dit blijkt uit een uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. Je kunt bijvoorbeeld de bedoeling op laten nemen in de koop- of aanneemovereenkomst of op de notariële afrekening.

Afschaffing vrijstelling en overgangsregeling

De hoge schenkingsvrijstelling voor de eigen woning wordt per 2023 verlaagd naar het bedrag van € 28.947. In 2024 zal de vrijstelling geheel verdwijnen. In het coalitieakkoord van de regeringspartijen was afschaffing per 2024 voorzien, maar de Tweede Kamer heeft er bij de staatssecretaris van Financiën op aangedrongen hier haast mee te maken. De afschaffing van de schenkingsvrijstelling gaat gepaard met een overgangsregeling. Onderstaand de mogelijkheden bij schenking in de jaren 2021 tot en met 2024.

 

Schenking voor de woning is gedaan in:	Maximale hoogte vrijstelling	Aantal jaren dat schenking kan worden gespreid	Laatste jaar waarin de schenking kan worden besteed
2021	€ 103.643	3 jaar	31 december 2023
2022	€ 106.671	2 jaar	31 december 2024
2023	€   28.947	geen spreiding mogelijk	31 december 2025
2024	Geen schenkvrijstelling eigen woning meer	geen spreiding mogelijk	n.v.t.

 

Vanaf 2024 blijft als verhoogde vrijstelling alleen nog de reguliere verhoogde schenkingsvrijstelling tussen ouders en kinderen over. Hieraan is geen bestedingsdoel gekoppeld.

Aandachtspunten

• Bewijsstukken
  De Belastingdienst kan vragen om bewijs dat het bedrag van de schenking echt is besteed aan de aanschaf, onderhoud of verbetering van de eigen woning of aflossing van de restschuld. Bewaar de bewijsstukken dus goed.
   
• Schenkingsovereenkomst
  Stel een schenkingsovereenkomst op en laat deze notarieel vastleggen als je een grotere schenking aan een van je kinderen doet. Op die manier is, bijvoorbeeld na overlijden van de schenker, snel terug te vinden wat de schenking is geweest. Het notarieel vastleggen is overigens niet verplicht.
  ​Daarnaast is het aan te raden schenkingen notarieel vast te leggen in het geval je wilt schenken aan je eigen kinderen die zijn gehuwd in gemeenschap van goederen. Neem een uitsluitingsclausule op in de overeenkomst. Bij scheiding kan dan de schoonzoon- of dochter geen aanspraak maken op deze schenking.
  Een schenkingsovereenkomst is in principe vormvrij. De inrichting van een schenkingsovereenkomst is sterk afhankelijk van de persoonlijke wensen en situatie. Daarom vindt Vereniging Eigen Huis dat je je hierover goed moet laten adviseren en hebben wij geen modelschenkingsovereenkomst op onze website opgenomen.
• Jaarlijkse schenkingsvrijstelling
  Je mag de jaarlijkse schenkingsvrijstelling van € 2.418 of € 6.035 niet in combinatie met de (extra) verhoogde schenkingsvrijstelling gebruiken. Dat geldt voor het 1e jaar waarin je een beroep doet op de verhoogde vrijstelling. Spreid je de schenking over 2 of 3 jaar, dan mag je in het 2e of 3e jaar wel gebruik maken van de reguliere vrijstelling.
   
• Verhuizen in de toekomst

Het bedrag van de schenkingsvrijstelling komt in mindering op de maximale eigenwoningschuld. Als je verhuist naar een volgende koopwoning moet je dit bedrag weer inbrengen. Sluit je toch een lening af voor dit deel, dan is de rente hierover niet aftrekbaar. Je moet bij elke volgende verhuizing hier rekening mee houden.

Hoe nu verder

• Tarieven schenkbelasting (pdf)
• Schenken en nalaten (pdf)
• Om gebruik te kunnen maken van de eenmalige schenkingsvrijstelling moet de ontvanger binnen 2 maanden na het eind van het kalenderjaar het aangiftebiljet indienen. Download voor 2021 de aangifte schenkbelasting. Ook voor 2022 is deze inmiddels al beschikbaar.
• Jubelton volgend jaar verlaagd (nieuwsbericht, 3 maart 2022)