De onzekerheden bij een variabel energiecontract
De energiemarkt verandert en energieleveranciers bieden bijna alleen nog variabele contracten aan. Soms met maandelijks wisselende tarieven. Dit heeft gevolgen. Vooral voor huiseigenaren met zonnepanelen.
Variabele energiecontracten met energietarieven die per maand kunnen wisselen. Tot een jaar geleden kenden we dit nog niet. Deze nieuwe energieproducten spelen in op de onzekerheid in de markt. Als de energieprijzen dalen, zit je niet vast aan een duur energiecontract. Maar als de energieprijzen verder stijgen, kan de leverancier dat doorberekenen.
1. Wat betekent een variabel energiecontract voor de voorschotnota?
Veel energieleveranciers berekenen het voorschotbedrag op jaarbasis. Op deze manier betaal je in de zomermaanden meer dan je zou moeten betalen en in de wintermaanden minder. Zo worden de lasten gelijk verspreid over de maanden. Op de energie-eindnota vindt de uiteindelijke verrekening plaats van het totaal aan voorschotbedragen en de werkelijk verschuldigde bedragen berekend op basis van de maandtarieven. Wij raden aan om het voorschotbedrag goed in de gaten te houden. Vanwege de stijgende energiekosten en tijdelijke compensatiemaatregelen kan dit bedrag te laag zijn ingezet. Hierdoor ontstaat het risico dat je aan het einde van het contract moet bijbetalen.
Tip! Collectieve Inkoop Energie
Wil je zeker zijn van je energiekosten komende periode? Schrijf je dan alvast in voor de Collectieve Inkoop Energie. Wij helpen je makkelijk overstappen naar een vast energiecontract.
Vrijblijvend inschrijvenWat is een opzegvergoeding?
Heb je een vast energiecontract en wil je bij dalende energietarieven overstappen naar een variabel contract? Dan betaal je een opzegvergoeding. Je betaalt deze vergoeding omdat de leverancier stroom inkoopt voor jouw contract, terwijl jij deze niet volledig gebruikt. Voor vaste contracten die afgesloten zijn voor 1 juni 2023 gelden vaste opzegvergoedingen, afhankelijk van de resterende looptijd van je contract. Vanaf 1 juni 2023 veranderen de regels van de opzegvergoeding: als je vroegtijdig opzegt betaal je nog steeds een vergoeding. Zeg je eerder op dan de einddatum van je contract, dan heb je een deel van de energie niet gebruikt. Hoe meer energie er over blijft, hoe hoger de boete. Daarnaast kijkt de energieleverancier naar de huidige tarieven en het verschil met de tarieven opgenomen in het contract. Wil je overstappen, dan berekent de leverancier de boete. De energieleverancier is verplicht dit zo snel mogelijk te doen. Vind je de vergoeding te hoog, dan kun je altijd bij je huidige contract blijven.
Een voordeel van een variabel contract is de flexibiliteit. Je kunt namelijk elke maand opzeggen en overstappen. Een nadeel kan zijn dat je bij stijgende tarieven de marktprijs (inclusief belastingen) betaalt die de leverancier op dat moment rekent.
2. Hoe werkt salderen met een variabel energiecontract?
Deze nieuwe ontwikkelingen zorgen ook voor nieuwe vragen, bijvoorbeeld over de toepassing van de salderingsregeling. Huishoudens met zonnepanelen konden voorheen de opgewekte en de teruggeleverde zonne-energie op jaarbasis salderen. Door de veranderingen zien we dat steeds meer energieleveranciers op maandbasis salderen in plaats van op jaarbasis.
In de zomermaanden wekt een huishouden met zonnepanelen over het algemeen meer energie op dan wordt verbruikt. De teruggeleverde energie wordt voor die maand meteen verrekend met de afgenomen energie. Is er een overschot, dan krijg je daarvoor meteen een terugleververgoeding op de maandnota. Het salderen wordt hier dus niet op jaarbasis gedaan maar op maandbasis.
Hierover ontvangen wij steeds meer signalen van leden die helemaal niet zitten te wachten op een maandelijkse terugleververgoeding. Zij willen dat het overschot aan energie later wordt verrekend met het energieverbruik in bijvoorbeeld de 'dure' wintermaanden die nog volgen. Op die manier ontvang je een hogere vergoeding voor de teruggeleverde energie, namelijk de volledige energieprijs én de betaalde belastingen. Als salderen op maandbasis wordt gedaan dan krijg je namelijk geen vergoeding meer voor de betaalde belastingen én krijg je bij veel leveranciers een veel lagere prijs voor de energie zelf.
Wat is salderen?
Met zonnepanelen wek je zelf stroom op. Een deel van de opgewekte stroom gebruik je direct zelf. Het deel dat je niet gebruikt, lever je terug aan het elektriciteitsnet. Je energieleverancier trekt de teruggeleverde stroom af van de stroom die je hebt afgenomen. Deze verrekening heet salderen. Van de energieleverancier ontvang je dezelfde prijs (inclusief energiebelasting, opslag duurzame energie en btw) voor de teruggeleverde energie als de prijs die je betaalt voor de energie die je afneemt.
Volgens toezichthouder ACM moet de energieleverancier het salderen per jaar toepassen. Nadat wij de onduidelijkheid over de toepassing van de salderingsregeling hebben bevestigd, zijn er Kamervragen gesteld. Gelukkig heeft minister Jetten in de beantwoording op de Kamervragen bevestigd dat salderen daarom op jaarbasis moet gebeuren. Vereniging Eigen Huis is blij met deze bevestiging. De vereniging roept energieleveranciers, die salderen op maandbasis, op om hun klanten te informeren én compenseren voor het financiële nadeel. Deze energieleveranciers kozen voor een andere invulling dan de wettelijke salderingsregeling. Daarmee namen zij bewust een risico. De nadelige gevolgen daarvan mogen echter niet voor rekening komen van zonnepaneeleigenaren.
Update 8/11/2022: BudgetEnergie heeft besloten gehoor te geven aan onze oproep en te stoppen met het salderen op maandbasis. Klanten worden met terugwerkende kracht gecompenseerd voor het financieel nadeel als gevolg van het salderen op maandbasis.
Saldeert jouw energieleverancier per maand maar wil je dat niet? Neem contact op met je energieleverancier. Lost de energieleverancier het probleem niet op, dan adviseert ACM om bezwaar in te dienen.
3. Hoe zit het met de hoogte van de terugleververgoeding?
Niet alleen ontvangen wij vragen over salderen op maandbasis maar ook over de hoogte van de terugleververgoeding. Uit onderzoek van de Consumentenbond blijkt dat de helft van de energieleveranciers minder vergoedt dan de 70% van de marktprijs (exclusief belastingen). Tot 2014 was vastgesteld dat deze minimumvergoeding van 70% als redelijk werd aangemerkt.
In afwachting van de nieuwe Energiewet is er op dit moment geen minimum vastgelegd. Wel geeft minister Jetten in de beantwoording van Kamervragen aan dat hij 80% van de marktprijs (exclusief belastingen) redelijk vindt. In het wetsvoorstel afbouw salderingsregeling wordt dit percentage genoemd om zonnepaneeleigenaren te beschermen. De minister laat de beslissing over wat redelijk is over aan toezichthouder ACM. ACM doet daar onderzoek naar. Wij kijken uit naar de uitkomsten. In elk geval pleiten wij ervoor dat de minimale terugleververgoeding van 80% gaat gelden vooruitlopend op de nieuwe Energiewet.
Meer regie
Vereniging Eigen Huis maakt zich grote zorgen over de betaalbaarheid van de energierekening. Naast gerichte compensatie voor de groep die het hardst wordt geraakt, moet er vol worden ingezet op het mogelijk maken van energiebesparing. Daarnaast moet het toezicht op energieleveranciers op orde zijn. De genoemde onzekerheden als gevolg van de veranderde energiemarkt verlangen meer regie van het kabinet en toezichthouder ACM. Hierover is de vereniging onder andere in gesprek met het ministerie, energieleveranciers en de ACM.