Alles wat je wilt weten over zonnepanelen

1. Is mijn dak wel geschikt?

Het is belangrijk eerst goed te kijken naar de conditie van het dak. Tonen de dakpannen of de dakconstructie gebreken? Dan is het verstandig deze eerst aan te pakken. Het plaatsen van zonnepanelen op een dak met andere dakbedekking dan dakpannen, zoals riet of zink, vraagt om specifieke kennis. Wij raden aan om in dat geval eerst contact op te nemen met een deskundige. Heb je een plat dak? Dan kunnen de zonnepanelen met behulp van een frame schuin op het dak geplaatst worden.

2. Wanneer is de opbrengst van mijn zonnepanelen optimaal?

Bij een schuin dak is de opbrengst van zonnepanelen optimaal wanneer de zonnepanelen op het zuiden gericht zijn en er een dakhelling is van dertig tot veertig graden. Dit betekent niet dat je geen zonnepanelen kunt leggen op een dak dat gericht is naar het oosten of westen. Ook dan leveren de panelen nog minimaal tachtig procent energie op bij een optimale oriëntatie en hellingshoek van het dak. Wanneer zonnepanelen te veel naar het noorden gericht zijn, leveren zij onvoldoende stroom op, dit wordt dan ook afgeraden.

Bij een plat dak is de opbrengst het hoogst wanneer je de panelen achter elkaar gericht op het zuiden plaatst. Ook hierbij geldt dat de opbrengst van panelen die op het oosten of westen gericht zijn iets minder is, maar zeker ook rendabel. Het is dan wel van belang dat de panelen twee aan twee schuin tegen elkaar aangelegd worden. Op deze manier kun je ook meer zonnepanelen kwijt waardoor je meer energie opwekt.  Voor de beste opbrengst moeten de panelen zo min mogelijk schaduw hebben. Pijpjes op het dak en omliggende bebouwing zoals bijvoorbeeld dakkapellen kunnen, als ze een schaduw op de panelen werpen, zorgen voor minder opbrengst. Bij in serie geschakelde panelen heeft schaduw op één paneel gevolgen voor de opbrengst van alle panelen.

3. Hoe wordt een zonnepaneelinstallatie aangesloten?

De zonnepaneelinstallatie moet op een aparte groep worden aangesloten. Dit kan je op twee manieren doen;  

A. Aansluiten op eigen groep in de meterkast

Wanneer er in de meterkast nog een lege eindgroep aanwezig is, kan deze gebruikt worden. Je mag maximaal vier eindgroepen aansluiten op een aardlekschakelaar. Moet er een extra groep bij? Dan moet er ook een extra aardlekschakelaar bij komen. 

B. Gebruikmaken van een bestaande groep

Er kan ook gebruikgemaakt worden van een bestaande groep, zoals de wasmachinegroep. De was-machine-aansluiting wordt dan losgekoppeld en vervangen door een extra hoofschakelaar. Een voor de wasmachine en een voor de zonnepaneelinstallatie. Het voordeel hiervan is dat er gebruik gemaakt kan worden van een groep waarvan de leiding al doorgetrokken is naar de zolder. Je hoeft dan geen aparte bedrading aan te leggen. Let er wel op dat de diameter van de bestaande bedrading dik genoeg is om het vermogen van de zonnepanelen te geleiden. Let op: Het is belangrijk dat het maximumvermogen van de zonnepaneelinstallatie kleiner of gelijk is aan de aansluitwaarde in de woning. Deze aansluit-waarde kunt U opvragen bij de energiemaatschappij.

Kies bij het uitbesteden van de installatie bij voorkeur voor een bedrijf dat aangesloten is bij Zonnekeur of Techniek Nederland.

4. Welk type omvormer moet ik kiezen voor zonnepanelen?

Zonnepanelen zetten zonlicht om in stroom, maar om deze te kunnen gebruiken, moet de opgewekte stroom eerst worden omgezet naar wisselstroom of wisselspanning. Dit gebeurt door een omvormer. Afhankelijk van de plaatsing van de zonnepanelen zijn er meerdere mogelijkheden;  

A. Strengomvormer 

Bij een strengomvormer worden de panelen achter elkaar met elkaar verbonden (serieschakeling) en aangesloten op de omvormer. Het nadeel hiervan is dat wanneer één van de zonnepanelen in de schaduw ligt, dit effect heeft op alle verbonden panelen. Is er geen risico op schadUW dan is dit een goede en voordelige oplossing.

B. Optimizers 

Bij optimizers is elk zonnepaneel voorzien van een optimizer die ervoor zorgt dat elk paneel zijn maximale vermogen levert aan de omvormer. Het voordeel is dat schaduw op één paneel niet van invloed is op de andere panelen. En als één zonnepaneel kapot is, werken de anderen nog wel. De omvormer moet wel geschikt zijn voor het aansluiten van optimizers.  

C. Mirco-omvormers

Bij micro-omvormers heeft elk zonnepaneel zijn eigen omvormer. Bij schaduw op één of meerdere panelen is dit ook een goede optie, omdat de opbrengst van de verschillende panelen niet van elkaar afhankelijk is. De zonnepanelen zijn door de omvormer per paneel duurder, maar leveren in een jaar meer op.

5. Heb ik een vergunning nodig om zonnepanelen aan te schaffen?

Voor het plaatsen van zonnepanelen is geen vergunning nodig, tenzij de woning waarop ze geplaatst gaan worden een monument betreft. Wel moet de installatie aan regels voldoen. Zo mogen de zonnepanelen niet buiten de randen van het dak uitsteken en moeten zij direct in of op het dakvlak gemonteerd zijn in dezelfde hellingshoek als het dak.

6. Moet ik mijn zonnepanelen verzekeren?

In de meeste polisvoorwaarden staat beschreven dat wijzigingen en/of verbouwingen gemeld moeten worden, het plaatsen van zonnepanelen valt hier ook onder. Het hangt af van de verzekeraar of je verzekering omhooggaat en er dus meer premie betaald moet worden. Een aantal verzekeraars hanteert een standaard maximaal bedrag. Blijf je bij deze verzekeraars onder het maximaal verzekerd bedrag, dan gaat de premie niet omhoog. 

7. Is het voordelig om zonnepanelen te huren?  

Indien het kopen van zonnepanelen een te grote investering is, kan huren een optie zijn. Het is dan wel van belang dat alle kosten van kopen en huren goed naast elkaar staan. In de meeste gevallen blijkt dat je met huren meer geld kwijt bent, maar reparatie, onderhoud, verzekering en monitoring van zonnepanelen is in de meeste contracten wel geregeld. Het is dus goed om alle voor- en nadelen te bekijken en op deze manier een keuze te maken. Let op: Het kan zijn dat er door het huurcontract een BKR-registratie is en/of dat je niet mag salderen.

8. Hoe zit het met brandgevaar?

Het aantal branden dat ontstaan is door zonnepanelen is relatief laag, maar helaas komt het wel voor. Dit heeft te maken met het soort stroom dat uit de zonnepanelen komt (gelijkstroom). Dit houdt in dat er continu een grote hoeveelheid stroom maar één kant op gaat. Wanneer er sprake is van een slechte verbinding, bijvoorbeeld in de kabelaansluiting, kan de stroom van het ene deel overspringen naar het andere deel. Dit heet een vlamboog.  De temperatuur van zo’n vlamboog kan zo hoog oplopen dat omliggende materialen vlam kunnen vatten. Om dit te voorkomen moet een installateur de verbindingen op de juiste manier aansluiten. Ook mag er alleen gebruik worden gemaakt van verbindingen van dezelfde fabrikant.

Let op: De kans op brand is het grootst bij panelen die in het dak zijn geplaatst in plaats vanop het dak. Dakpannen zijn altijd onbrandbaar, dus zonnepanelen die op het dak liggen zijn veiliger dan deze indak-zonnepanelen.

9. Moet ik mijn zonnepanelen reinigingen? 

Schoonmaken van zonnepanelen is meestal niet nodig vanwege hun vuilafstotende coating. Doordat de panelen schuin staan zal een goede regenbui het meeste vuil wegspoelen. Helaas ontstaat er in sommige gevallen wel vervuiling. Bijvoorbeeld door uitwerpselen van vogels of door stof na een lange droge periode. In de buurt van het spoor, de snelweg of het vliegveld vervuilen zonnepanelen ook sneller. Vervuiling kan tot gevolg hebben dat zonnepanelen tien procent minder opleveren. Het schoonmaken van de panelen kan heel eenvoudig met een emmer, een spons en lauwwarm water zonder zeep. Let daarbij wel op je veiligheid en schakel eventueel een schoonmaakbedrijf in.  Weetje: Doordat er vanwege corona minder vliegverkeer is geweest in 2020, is de opbrengst van zonnepanelen gestegen. Condenssporen van een vliegtuig houden het zonlicht namelijk tegen en zorgen ervoor dat zonnepaneeleigenaren minder schone energie kunnen opwekken.

10. Hoe voorkom ik dat vogels onder mijn zonnepanelen gaan zitten?

Voorkomen is lastig, maar niet onmogelijk. Wanneer het veilig is zelf het dak op te gaan, kun je proberen gootborstels aan te brengen tussen de dakpannen en de zonnepanelen. Helpt dit niet? Dan kom je uit bij een duurdere oplossing, namelijk het aanbrengen van vogelschroten die speciaal ontwikkeld zijn voor zonnepalen.  Zitten er al vogels onder de panelen? Dan zit er meestal niets anders op dan te wachten totdat het voor de vogels en de eieren te heet wordt onder de panelen, zodat ze het nest verlaten.  Let op: Vogels laten vaak een hoop rommel achter. Dit kan er onder andere voor zorgen dat de zonnepanelen minder ventileren en de opbrengst van de panelen afneemt. Daarbij zorgt het materiaal wat vogels gebruiken om hun nest te verbouwen tot brandgevaar. Het is dan ook belangrijk om de resten zo snel mogelijk, maar wel op een veilige manier weg (te laten) halen.   

Dit is een bewerkte versie van het artikel 'Alles wat u wilt weten over zonnepanelen’ uit Eigen Huis Magazine, editie maart 2021.