Prijsplafond: dit betekent het voor jou

Let op! In 2024 staat het prijsplafond nog wel op de jaarafrekening energie (het verbruik over 2023). 

Wat is het prijsplafond en hoe werkt het?

Het kabinet wil met een energieprijsplafond voor huishoudens meer zekerheid bieden en ervoor zorgen dat de energierekening betaalbaar blijft. Het energieprijsplafond bestaat uit een verbruikplafond en een prijsplafond.

Verbruikplafond

Het prijsplafond geldt tot een maximumverbruik. In 2023 betalen huishoudens een aangepaste prijs voor de eerste 1.200 m3 gas en de eerste 2.900 kWh elektra.

Prijsplafond

Het maximale energieleveringstarief bedraagt € 1,45 per m3 gas en € 0,40 per kWh elektra. Deze bedragen zijn inclusief belastingen. De vaste leveringskosten, vastrecht gas en stroom, zitten niet in deze tarieven. Deze kosten worden apart op de energienota berekend. 

Alle energieleveranciers zijn verplicht om het prijsplafond toe te passen. De korting die een gemiddeld huishouden krijgt, omgeven met onzekerheden, is ongeveer € 2.500 op jaarbasis. De tarieven van het energieprijsplafond gelden alleen als de tarieven in je energiecontract hoger zijn. Is het tarief van je energiecontract lager, dan betaal je gewoon dat tarief. Over alles wat je meer verbruikt dan 1.200 m3 gas en 2.900 KWh elektra betaal je je contractuele tarief. Het prijsplafond geldt ook voor woningen die al van het gas af zijn en alleen elektriciteit gebruiken.

Wie komt voor het prijsplafond in aanmerking?

Huishoudens die in aanmerking komen voor de belastingvermindering in de energiebelasting. De belastingvermindering energiebelasting geldt voor elektriciteitsaansluitingen met een verblijfsfunctie. De volgende type woningen vallen in ieder geval onder het prijsplafond:

• Een woning die van het gas af is en waar alleen elektriciteit gebruikt wordt 
• Een woning die op stadswarmte in aangesloten 
• Een tweede woning of een vakantiewoning die permanent bewoond wordt

Bedrijven. Het tijdelijke prijsplafond zal ook gelden voor ondernemers die recht hebben op de belastingvermindering in de energiebelasting.

Ik heb een vast energiecontract. Kom ik ook in aanmerking voor het prijsplafond?

Ook als je een vast energiecontract hebt is de energieleverancier verplicht om het contract na te leven als dat gunstiger is voor de klant. Het energieprijsplafond is een maximum van de tarieven om het verbruik van huishoudens tot een vaststaand gemiddelde te beschermen. Als je contractueel een lager tarief hebt afgesproken, dan treedt het prijsplafond niet in werking. 

Ook als je geen gasaansluiting hebt, maar wel een stroomverbruik hoger dan 2.900 kWh zal het prijsplafond van toepassing zijn op het stroomverbruik tot 2.900 kWh als je contractuele tarieven hoger zijn. 

Welke huishoudens profiteren in 2023 niet volledig van het energieprijsplafond?

Ongeveer 5% van de huishoudens profiteert niet volledig van het prijsplafond in 2023. Dat komt doordat een energiejaar meestal niet gelijk loopt met een kalenderjaar. Het prijsplafond geldt alleen voor het kalenderjaar 2023, maar de eindafrekening van de energieleverancier komt meestal gedurende het jaar. Om de eindafrekening op te kunnen stellen, moet de leverancier de verbruiksgrenzen van het energieplafond herberekenen op dagbasis. En dat doet de energieleverancier op basis van een gemiddeld gebruikersprofiel. 

Je behaalt niet het volledige energieprijsvoordeel als het volgende aan de hand is:

• In de periode van 1 januari 2023 tot de datum van de eindafrekening in 2023 verbruik je minder energie dan het gemiddelde gebruikersprofiel.
  
  En
• In de periode na de eindafrekening verbruik je juist meer energie dan het gemiddelde gebruikersprofiel. Lees hier hoe dit precies zit.

Wil je zeker zijn dat je het energieprijsplafond volledig benut, dan moet je rekening houden met de verbruiksgrenzen die per dag gelden. Onderstaand overzicht geeft een indicatie van hoeveel energie je volgens de gemiddelde verbruiksprofielen ongeveer per kalendermaand kunt verbruiken om binnen het prijsplafond te blijven:

Bereken of je maximaal profiteert

Reken met de onderstaande tool uit of je maximaal gebruik kunt maken van het voordeel van het energieprijsplafond. Vul de einddatum van je energiecontract in en ontdek wat je volgens het prijsplafond in die periode aan stroom en gas mag verbruiken (‘verbruikplafonds’) om volledig onder het energieplafond te vallen. Ook rekent de tool uit wat het verbruik in het tweede deel van 2023 (na datum eindcontract) mag zijn. Kom je in die periodes met je eigen verbruik boven het genoemde verbruiksplafond, dan benut je het prijsplafond maximaal. Kom je met je verbruik in de periode tot de datum van het eindcontract onder het berekende verbruiksplafond, dan kan het voorkomen dat je het prijsplafond niet volledig kunt benutten. Je mag het niet benutte deel niet meenemen naar het tweede deel van 2023. Het is voor deze uitkomsten niet noodzakelijk om je energiejaarverbruik in te vullen. 

Als je wel je jaarverbruik invult dan berekent de tool, op basis van het gemiddelde verbruiksprofiel, hoe je energieverbruik op maandbasis in 2023 verloopt. Met dit inzicht weet je in welke maanden je naar verwachting boven of onder het energieprijsplafond komt. De berekening houdt geen rekening met vakanties of andere langdurige afwezigheid.

Een (hybride) warmtepomp zorgt voor een stijgend stroomverbruik. Is het nog verstandig om een warmtepomp te kopen?

Woningen met een warmtepomp hebben een hoger stroomverbruik en gebruiken geen of weinig gas. Hierdoor is het prijsplafond voor deze huishoudens minder gunstig. Echter, het prijsplafond is een tijdelijke maatregel, tot 31 december 2023. De investering van een (hybride) warmtepomp is daarentegen voor de duur van 15 tot 20 jaar. Het kabinet heeft het oorspronkelijke verbruiksplafond voor stroom verhoogd van 2.400 naar 2.900 kWh. Ook is de oorspronkelijke maximumprijs voor stroom verlaagd van € 0,70 naar € 0,40. Op deze manier wil het kabinet huishoudens met een warmtepomp of huishoudens die van plan zijn er een aan te schaffen, tegemoetkomen. Door het plafondtarief voor stroom te verlagen en het verbruikplafond voor stroom te verhogen, hoopt het kabinet dat de prikkel voor verduurzaming behouden blijft. 

Ik heb zonnepanelen en lever energie terug. Hoe werkt dit samen met het prijsplafond?

Als je zonnepanelen hebt saldeer je op jaarbasis. Het prijsplafond wordt na salderen toegepast. Dat betekent dat de zelf opgewekte en teruggeleverde energie in mindering moet komen op de van de energieleverancier afgenomen energie. Je krijgt dan meestal* dezelfde vergoeding voor de teruggeleverde energie als de op dat moment geldend leveringstarief inclusief belastingen. Voor een zonnepaneeleigenaar die te maken heeft met wisselende energietarieven heeft dat in 2022/2023 de volgende uitwerking:

Voorbeeld: 

• Je hebt een variabel contract en je energiecontract loopt van 1 april 2022 tot 1 april 2023

• In de periode van 1 april 2022 tot 1 januari 2023 betaal je voor stroom €0,65 per kWh (incl. belastingen). Per 1 januari 2023 betaal je  €0,80 per kWh (incl. belastingen)

• Je levert binnen je energiejaar** 2.900 kWh terug met je zonnepanelen en je hebt binnen datzelfde termijn 3.500 kWh afgenomen van de leverancier. 

• De verbruiksgrens van het prijsplafond voor de periode 1 januari 2023 tot 1 april 2023 is 887 kWh. Tot dat verbruik wordt het prijsplafondtarief van € 0,40 toegepast. Over het meerdere geldt het hogere contractuele tarief van € 0,80. Het netto verbruik in 2023 is 1100 kwh (1500 -/- 400 teruggeleverde energie in 2023). 

* Energieleveranciers zijn verplicht om op op jaarbasis te salderen. Ze zijn wel vrij om te bepalen tegen welk tarief of tariefsperiode zij het salderen toepassen. Volgens de Autoriteit, Consument en Markt (ACM) moeten leveranciers wel transparant zijn op welke wijze en tegen welk tarief zij het salderen toepassen.

**Een energiejaar is het tijdvak waar de definitieve eindnota op is gebaseerd.

***naast het voordeel van het energieprijsplafond heb je ook recht op een korting, de energiebelastingvermindering. Deze korting krijg je verrekend via de energienota.

Hoe werkt het prijsplafond samen met stadsverwarming?

Wanneer je bent aangesloten op stadsverwarming kom je ook in aanmerking voor het prijsplafond. In 2023 betalen huishoudens een aangepaste prijs voor de eerste 37 gigajoule (GJ) warmte. Het maximale warmteleveringstarief bedraagt € 47,39 per GJ. Ga je over deze grens heen, dan geldt het maximumtarief van € 90,91 per GJ. 

Hoe werkt het prijsplafond samen met blokverwarming -en elektriciteit?

Voor huishoudens die gebruikmaken van blokverwarming is het ingewikkelder volgens het kabinet. Huishoudens met blokverwarming en blokelektriciteit worden tegemoetgekomen met de speciale subsidie “Tijdelijke tegemoetkoming blokaansluitingen’. Het VvE bestuur kan vanaf 25 april 2023 met een speciaal formulier bij de Belastingdienst een forfaitaire subsidie, een vastgesteld bedrag per appartement, aanvragen. Inmiddels zijn de subsidiebedragen bekendgemaakt. Ook wordt de gemiste 2 x 190 euro van eind 2022 via het subsidiebedrag gecompenseerd voor appartementseigenaren met blokelektriciteit. VvE’s met een vast contract met een tarief onder het prijsplafond zijn uitgesloten van deze regeling. 

Wat gebeurt er als ik in 2023 verhuis, van energieleverancier wissel of een nieuw energietarief krijg?

Ga je in 2023 verhuizen of wissel je dit jaar nog van energieleverancier, dan volgt een afrekening en start er een nieuwe verrekenperiode bij het nieuwe contract. Hier vind je een voorbeeld:

Een klant heeft een jaarnota die loopt van februari 2023 tot februari 2024. Voor deze klant wordt voor de maanden februari tot en met december (de maanden waarin het prijsplafond geldt) het plafond berekend op basis van een standaard verbruiksprofiel.

Op het moment dat deze klant in februari minder energie gebruikt, kan hij deze in de resterende maanden van het jaar inhalen. Hij kan niet compenseren met de maand januari, omdat die in een andere verrekenperiode valt.

Compensatie maatregelen

Om te voorkomen dat vele huishoudens ondanks het energieprijsplafond alsnog in de financiële problemen komen biedt de overheid ook in 2023 verschillende compensatie maatregelen.