Programma 'Versnelling verduurzaming'
Met het programma 'Versnelling verduurzaming gebouwde omgeving' wil de overheid de klimaatdoelen voor 2030 realiseren. Wat betekenen deze plannen voor jou als huiseigenaar?
Update: Op 22 maart 2023 debatteert de Tweede Kamer over het verduurzamen van woningen naar aanleiding van het Klimaatakkoord. Wij stuurden de Kamer daarom een brief met verschillende aandachtspunten.
Minister de Jonge ontwikkelde een programma voor de gebouwde omgeving, waarin de plannen voor het coalitieakkoord zijn uitgewerkt. Met dit beleidsprogramma wordt een enorme ambitie op tafel gelegd. Waarmee in de toekomst de woningen, winkels en kantoren veel beter geïsoleerd zijn, iedereen van het gas af is en we meer zelf energie opwekken. Onze leefomgeving is schoner, de woningen comfortabeler en het energieverbruik lager. Een zeer ingrijpende transitie, met flinke doelstellingen die in iedere huiskamer zal doordringen.
Over het programma
Het programma bestaat uit vijf programmalijnen. Daarvan zijn twee onderwerpen die op huiseigenaren van invloed zijn.
1. Gebiedsgerichte aanpak warmtetransitie
2. Individuele aanpak woningen
1. Gebiedsgerichte aanpak warmtetransitie
Gemeenten spelen een centrale rol
De gemeenten spelen een centrale rol bij de warmtetransitie in de gebouwde omgeving. In de gebiedsgerichte aanpak gaan zij wijk voor wijk aan de slag. Dit wordt ook wel de wijkaanpak genoemd. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat iedere gemeente een transitievisie warmte opstelt. Daarbij geven zij aan welke wijken voor 2030 geïsoleerd en/of aardgasvrij worden. Inmiddels hebben vrijwel alle gemeenten een transitievisie warmte gemaakt en gaan ze samen met de bewoners en lokale partijen aan de slag met het maken van uitvoerings- en omgevingsplannen.
Wat gebeurt er bij jou in de wijk?
Informeer bij de gemeente wat de plannen zijn voor jouw wijk. Op de website van je gemeente vind je de belangrijkste informatie over de energietransitie in jouw omgeving. Verder worden plannen gepubliceerd in regionale en/of nationale dag- of weekbladen.
2. Individuele aanpak woningen
Er zijn in Nederland circa 4,4 miljoen koopwoningen, ongeveer 60% van de totale woningvoorraad. Ongeveer 750.000 daarvan zijn appartementen in een Vereniging van Eigenaren (VvE). Bijna 90% van de koopwoningen heeft inmiddels dubbel glas, bij 80% zijn gevel en dak geïsoleerd en bij 70% is de vloer geïsoleerd. Er is dus al veel verduurzaamd, maar nog circa 900.000 koopwoningen hebben een laag energielabel E, F of G.
In het programma staat beschreven dat iedereen uiteindelijk aan de slag moet met het verduurzamen van zijn woning. De verschillende mogelijkheden voor gebouweigenaren en bewoners zijn weergegeven in onderstaande energiebespaarschijf.
Meer subsidies voor isolatie, warmtepompen en zonneboilers
De subsidie in de ISDE (woningeigenaren) en SEEH (VvE’s) voor isolatie, warmtepompen en zonneboilers is per 1 januari 2022 verhoogd naar ongeveer 30%.
- Isolatiesubsidie geldt uiterlijk vanaf 2023 ook voor één maatregel. Hierbij wordt een ‘staffel’ gehanteerd: één isolatiemaatregel levert ongeveer 15% subsidie op en voor twee maatregelen gaat het nog steeds om ongeveer 30%.
- Voor (hybride) warmtepompen en zonneboilers blijft gelden dat voor één maatregel ongeveer 30% subsidie wordt gegeven.
- De subsidie voor één isolatiemaatregel kan in de ISDE worden aangevraagd vanaf 1 januari 2023 voor maatregelen die zijn genomen vanaf 2 april 2022. Zo hoeven woningeigenaren niet te wachten met het uitvoeren van hun maatregel.
Het Nationaal Warmtefonds begint naar verwachting op 1 oktober 2022 met het verstrekken van financiering aan huiseigenaren zonder leenruimte buiten wijkaanpakken. Dit zijn huiseigenaren die dus niet binnen een wijkaanpak vallen. De huiseigenaren betalen rente en aflossing naar draagkracht en het restschuldrisico wordt gedragen door het Nationaal Warmtefonds. Huiseigenaren zonder leenruimte binnen wijkaanpakken hebben deze financieringsmogelijkheid sinds juli 2021. De bedoeling is om woningeigenaren zonder leenruimte en huiseigenaren met een laag inkomen met ingang van 1 oktober 2022 de financiering tegen een rente van 0% aan te bieden.
Per oktober 2022 worden financieringsmogelijkheden voor VvE's uitgebreid.
Woningen met een slechter energielabel verplicht energiezuiniger
Ook ligt er vanuit de Eurocommissaris Frans Timmermans een plan om vanaf 2030 woningen met een slecht energielabel verplicht energiezuiniger te maken. De minister kondigt aan te gaan onderzoeken hoe deze verplichting het beste kan worden ingevuld.
Koppeling hoogte hypotheek en energielabel
Het voorstel om de leennormen te koppelen aan het energielabel is een nieuw voorstel. Dit betekent dat de maximaal af te sluiten hypotheek afhankelijk is van het energielabel van de woning. Een woning met een slechter energielabel, heeft doorgaans een hogere energierekening, waardoor je minder ruimte overhoudt voor de hypotheeklasten. Je kunt dus minder lenen als er sprake is van een slechter label (E/F/G). Als je de woning gaat verduurzamen ontstaat weer extra ruimte om te lenen.
Wat betekent dit?
In de huidige normen wordt standaard uitgegaan van een energielabel C. Voor de maximaal af te sluiten hypotheek is het werkelijke label niet van belang. Koop je nu een energielabel G dan kun je dus net zoveel lenen als iemand die een woning met een A label koopt. Als de systematiek wijzigt, betekent dit dat iemand die dit jaar een woning met een label G heeft gekocht zijn huidige hypotheek niet meer opnieuw kan afsluiten. Sterker nog hij heeft eigenlijk te veel geleend omdat het een label G woning betreft. De kans is dus aanwezig dat huiseigenaren die recent een woning met een slecht label hebben gekocht en volgend jaar willen verduurzamen van hun geldverstrekker te horen krijgen dat ze geen extra lening kunnen krijgen omdat de systematiek veranderd is. Hierdoor zitten mensen vast. Ze willen wel verduurzamen, maar kunnen niet meer lenen.