RES: de plannen voor jouw woonomgeving

1. Wat is een Regionale Energiestrategie?

Na lang onderhandelen met consumentenorganisaties, milieuclubs, de industrie en het bedrijfsleven  sloot de rijksoverheid met deze partijen in juni 2019 het Klimaatakkoord. Belangrijkste doel: Nederland moet in 2030 minimaal 49% minder CO2 uitstoten dan in 1990. Verder staat in het akkoord dat er 35 terrawattuur (TWh) – dat staat gelijk aan 35 miljard kilowattuur – groene stroom moet worden opgewekt in 2030 en dat 1,5 miljoen woningen dat jaar van het aardgas moeten zijn.

Om deze doelen te halen, is Nederland opgedeeld in 30 regio’s. Die moeten allemaal voor 1 juli 2021 een Regionale Energiestrategie (RES) versie 1.0 opstellen. In de plannen staat hoeveel zij kunnen bijdragen aan de landelijke doelstelling van 35 TWh. Oftewel: hoeveel groene stroom kan een regio opwekken met windturbines en zonnepanelen en waar kunnen die worden geplaatst?

Ook lees je in een RES of en welke warmtebronnen er in de regio zijn en of woonwijken ermee kunnen worden verwarmd.

2. Waar vind je informatie over de plannen in jouw omgeving?  

Nederland is opgedeeld in 30 energieregio’s. Veel regio’s hebben al een conceptstrategie klaar maar op 1 juli 2021 moet in alle regio's versie 1.0 zijn vastgesteld. Op regionale-energiestrategie.nl vind je een interactieve landkaart met doorverwijzingen naar de plannen in de regio’s.

3. Wat heb je als huiseigenaar aan een RES? 

Mogelijk staan in de RES plannen voor jouw woonomgeving, zoals windturbines of een zonnepark in de buurt van je huis. Als je weet wat de plannen zijn, kun je invloed uitoefenen op wat er in jouw regio en buurt gaat gebeuren.

4. Kun je de plannen beïnvloeden?  

Het is de bedoeling dat een regio huishoudens serieus betrekt bij het opstellen van de RES, bijvoorbeeld door inspraakavonden en informatiebijeenkomsten te organiseren.

Een RES bestaat uit bestuurlijke afspraken, uit beleidsstukken. Omdat een RES geen juridische status heeft, kun je als huiseigenaar niet tegen de plannen in beroep gaan of er bezwaar tegen indienen. Pas als de gemeente concrete besluiten gaat nemen, kun je ageren tegen het besluit.

5. Hoe gaat het verder?

Met het nationaal programma RES wordt toegewerkt naar de doelstelling uit het Klimaatakkoord voor 2030 en 2050. Uiterlijk 1 juli 2021 moet in de regio’s de RES 1.0 zijn vastgesteld door provincies, waterschappen en gemeenten. Op weg naar ES 2.0 (1 juli 2023) worden er concrete locaties bepaald. Begin mei (2020) werd bekend dat de doelstelling van 35 TWh groene stroom al ruimschoots wordt gehaald, mits de plannen uitvoerbaar zijn.

6. Wat vindt Vereniging Eigen Huis?

Voor veel huiseigenaren zijn provinciale of gemeentelijke duurzaamheidsplannen een ver-van-mijn-bed-show. De RES’en die al zijn gepubliceerd, staan vol beleidstaal en abstracte plannen. Daarnaast blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis dat slechts drie procent van de huiseigenaren inspraak heeft gehad, terwijl 92% procent aangeeft graag betrokken te willen worden. “Regio's en gemeenten moeten beseffen dat wanneer bewoners niet gehoord worden, onvrede de kop op kan steken. Grootschalige verduurzaming kan alleen slagen als daar draagvlak voor is”, aldus Maud Weide belangenbehartiger bij Vereniging Eigen Huis. De vereniging wil daarom dat huishoudens zo vroeg mogelijk serieus kunnen meepraten over de plannen in hun buurt en roept raadsleden op bewoners te betrekken. Een RES moet niet alleen over cijfers en doelen gaan. Zorgen voor draagvlak is net zo belangrijk. 

Meer informatie

> VEH: Bewoners nog nauwelijks betrokken bij Regionale Energiestrategieën (15/03/21)

> Lees de blog 'Meer sheets dan lauwe koffie' van beleidsadviseur Maarten Eeke van der Veen (03/06/21)