Kennisbank

Welk type omvormer moet ik kiezen voor zonnepanelen?

Zonnepanelen zetten zonlicht om in stroom. De opgewekte stroom uit de zonnepanelen is gelijkstroom ook wel gelijkspanning genoemd (DC). Om deze stroom in de woning te kunnen gebruiken, of om aan het openbare stroomnetwerk te kunnen leveren, moet de stroom eerst omgezet worden naar wisselstroom of wisselspanning (AC). Een apparaat die gelijkspanning kan omzetten naar wisselspanning wordt een omvormer of inverter genoemd. Afhankelijk van de plaatsing van zonnepanelen zijn er meerdere mogelijkheden: 

Strengomvormer

Bij een strengomvormer worden de panelen achter elkaar met elkaar verbonden (serieschakeling) en aangesloten op de omvormer. Een in serie met elkaar verbonden panelen wordt een streng genoemd. Vandaar de benaming strengomvormer. Afhankelijk van het model kunnen op een strengomvormer één of twee strengs worden aangesloten.
Het nadeel van in strengs aangesloten zonnepanelen is dat als één van de zonnepanelen last van schaduw heeft of defect is dat van invloed is op alle panelen aangesloten op dezelfde streng. Als alle zonnepanelen in een streng dezelfde oriëntatie hebben en er geen risico op schaduw is, is dit een goede en de voordeligste oplossing.

Optimizers

Bij optimizers is elk zonnepaneel voorzien van een optimizer. Een optimizer zorgt er voor dat elk zonnepaneel zijn maximale vermogen levert aan de omvormer. Het voordeel is dat schaduw op het ene paneel niet van invloed is op de andere panelen. En als één zonnepaneel kapot is, werken de andere panelen nog wel. De omvormer moet wel geschikt zijn voor het aansluiten van optimizers. Meestal zijn de optimizers en de omvormers van hetzelfde merk. Om goed te kunnen functioneren is een minimum aantal panelen per oriëntatie nodig. De installateur kan bepalen hoeveel.    

Micro omvormers

Bij een systeem met micro omvormers heeft elk paneel zijn eigen omvormer. Anders dan bij systemen met een omvormer wordt de gelijkspanning (DC) van de zonnepanelen gelijk omgezet naar wisselspanning en kan direct worden aangesloten op het netwerk in huis. Bij micro-omvormers heb je dus geen omvormer in huis nodig. Net als bij optimizers levert elk individueel paneel zijn maximale vermogen. Dit is wel de duurste oplossing. Door het geringe vermogen van de omvormers is de verwachting dat ze ook langer mee gaan dan de hierboven genoemde omvormers. Leveranciers kunnen daardoor langduriger garantie geven, bijvoorbeeld 25 jaar. Hierdoor en door de hogere opbrengst in vergelijk met strengomvormers bij schaduw kan dit op termijn voordeliger zijn.

 

Afbeelding: Aansluitmogelijkheden

Naast de plaatsing van de zonnepanelen zelf kan het type omvormer ook nog afhankelijk zijn van de huisinstallatie: 

3 fase omvormer

Als het totale maximum vermogen, wat door de zonnepanelen kan worden opgewekt, te groot is om op 1 fase te leveren kan gekozen worden voor een 3 fase omvormer. Een 3 fase omvormer verdeelt opgewekte hoeveelheid stroom over de verschillende fasen. Uiteraard is dit alleen mogelijk als de huisinstallatie een 3 fase aansluiting heeft, bijvoorbeeld 3 x 25A. Het type aansluiting is te vinden in de meterkast of anders op de energierekening. Een 3 fase omvormer is duurder dan een 1 fase omvormer. 

Hybride omvormer

Een hybride omvormer is een omvormer die naast het leveren van stroom voor eigen gebruik en aan het openbare net, ook stroom kan leveren aan een accu. Op dit moment worden deze omvormers in Nederland nog niet veel toegepast, maar als in de toekomst de salderingregeling wordt afgebouwd zullen steeds meer mensen kiezen voor accu-opslag. Je kunt dan kiezen voor een hybride omvormer die de gelijkspanning gelijk ook naar de accu kan leveren. Een accu werkt namelijk ook op gelijkspanning. De accu wordt dan bij voorkeur in de buurt van de omvomer geplaatst.

Als alternatief kan ook gekozen worden voor een aparte omvormer voor de accu-opslag. Deze omvormer zet dus de wisselstroom vanuit de woning om naar gelijkstroom voor de thuisaccu en andersom. Dit systeem wordt ook wel Retrofit genoemd. Het voordeel is dat je de accu en de omvormer overal kunt plaatsen onafhankelijk van de omvormer van de zonnepanelen, maar je hebt dan wel twee omvormers nodig. 

Aandachtspunten

• Omvormers gaan zo’n 10 tot 15 jaar mee. Vereniging Eigen huis biedt via de Collectieve Inkoop Zonnepanelen (CIZ) een garantie van minimaal 10 jaar.
• Op dit moment veilt de vereniging bij de CIZ alleen systemen met strengomvormers en optimizers.Sommige leveranciers van de CIZ kunnen ook een aanbieding maken voor micro-omvormers. 
• Met optimizers en micro-omvormers is het mogelijk om per paneel te bekijken (monitoren) wat de opbrengst is.
• Om stroom te mogen leveren aan het openbare net (om te  salderen) moeten omvormers gecertificeerd zijn. Deze staan op een lijst met gecertificeerde omvormers.
• In Nederland wordt vaak gekozen voor een kleinere omvormer dan het totale vermogen van de zonnepanelen opgeteld. Dit is afhankelijk van de oriëntatie en hellingshoek van de panelen, waardoor de zonnepanelen vaak niet het maximale vermogen kunnen leveren. Bovendien wordt vaak gekozen voor een kleinere omvormer, omdat een kleinere omvormer meestal bij lager vermogen opstart. Hierdoor vlakt de omvormer bij volle zon de opbrengst iets af als het maximum vermogen van de omvormer bereikt is, maar levert de installatie in een jaar meer op, omdat de omvormer sneller start. 

Hoe nu verder

• Verduurzamen met zonnepanelen (e-book)
• Collectieve Inkoop Zonnepanelen: zonnepanelen van hoge kwaliteit tegen een scherpe prijs via Vereniging Eigen Huis