Stijgende energieprijzen: veelgestelde vragen

Wat is er aan de hand met de energieprijzen? 

De energieprijzen zijn wereldwijd ontzettend hard gestegen. Door weinig reserves en beperkte nieuwe gasaanvoer, werd de vraag naar gas groot en ging de prijs stijgen. Gascentrales zijn ook nodig om elektriciteit op te wekken. In Europa wekken we nog niet genoeg duurzame energie op om aan de steeds groter wordende vraag naar elektra (door bijv. elektrische auto’s en warmtepompen) te voldoen. Daarom steeg ook de prijs van elektriciteit. Zolang de productie van elektriciteit door gasgestookte centrales nodig is, beweegt de elektriciteitsprijs mee met de gasprijs en zal een hoge gasprijs ook leiden tot een hoge elektriciteitsprijs.

De prijsstijging raakt met name huishoudens met variabele tarieven en huishoudens waarbij het vaste energiecontract afloopt en daardoor automatisch op variabel tarief overgaan. Zolang het vaste contract de einddatum nog niet heeft bereikt, merk je nog niets van de prijsstijgingen. Zit je op variabel tarief? Dan voel je de prijsstijging direct in je portemonnee.

Wat betekent deze stijging voor de portemonnee? 

Vereniging Eigen Huis maakt zich zorgen over de stijgende energierekening. Naast de hypotheeklasten is dit een van de grootste maandelijkse kostenposten voor huiseigenaren. Door de stijgende gas- en elektriciteitsprijzen gaat ook de energierekening omhoog. Voor huishoudens die hebben gekozen voor variabele tarieven en voor mensen van wie het vaste energiecontract afloopt. Zolang het vaste contract de einddatum nog niet heeft bereikt, merk je nog niets van de prijsstijgingen.

Prijsplafond: 6 vragen

Mijn huidige energiecontract loopt af, wat moet ik doen?

Op dit moment worden er (vrijwel) geen contracten aangeboden met vaste tarieven. Je kunt op zoek gaan naar een energieleverancier die lagere variabele tarieven aanbiedt dan je huidige leverancier. Aangezien er geen vaste contracten worden aangeboden is er verder weinig mogelijk en zal je waarschijnlijk nog even op variabel tarief moeten blijven zitten.

Wanneer ontvang ik de compensatie van mijn hoge energienota?

Vanwege de gestegen energieprijzen biedt de overheid in 2023 verschillende compensatiemaatregelen. Weten voor welke compensatie je in aanmerking komt? Wij hebben het voor je op een rij gezet. 

Wat is het verschil tussen een vast en variabel energiecontract?

Het merendeel van de huishoudens in Nederland gebruikt aardgas voor verwarming en om mee te koken. Er zijn verschillende contractvormen met energieleveranciers. Bij een vast contract kies je voor een vaste prijs gedurende één, drie of vijf jaar. Maar je kunt ook kiezen voor een variabel contract, waarbij de prijzen iedere 6 maanden, op 1 januari en 1 juli, opnieuw wordt vastgesteld en soms al eerder vanwege de uitzonderlijke prijsstijgingen.

Wanneer je contract afloopt, kan je ervoor kiezen om bij je huidige leverancier te blijven, over te gaan op een variabel tarief of een contract af te sluiten bij een nieuwe leverancier. Tot nu toe leverde een overstap naar een andere leverancier een prijsvoordeel op, maar nu zullen veel mensen onderaan de streep honderden euro’s extra per jaar gaan betalen. Dit geldt ook voor iedereen met een variabel contract. Vereniging Eigen Huis maakt zich zorgen over de stijgende energierekening, aangezien deze naast de hypotheek veelal de tweede grootste kostenpost is voor huiseigenaren. 

Een vast of variabel tarief, wat is het advies? 

Een goed advies over je eigen vaste of variabele energiecontract is helaas niet mogelijk omdat er heel veel onzekerheden zijn over de wereldwijde ontwikkeling van de gasprijs. Meer algemeen gelden de volgende uitgangspunten: wil je zekerheid dat je energielasten niet nog verder oplopen, dan biedt een één-, drie- of vijfjarig contract die mogelijkheid. Je weet dan zeker wat je de komende jaren gaat betalen. Wil je je niet vastleggen aan een contract voor een vaste periode met een vaste prijs, dan kun je kiezen voor een variabel contract. De prijs wordt dan twee keer per jaar vastgesteld en die kan, al naar gelang de ontwikkelingen op de gasmarkt, hoger of lager zijn. Wel kun je met een variabel contract altijd eerder weer overstappen op een vast contract. Wil je zelf de ontwikkeling van de gastarieven volgen, kijk dan regelmatig op onze energievergelijker. Hier kun je ook direct een vast contract afsluiten. Je kunt je ook alvast inschrijven voor de volgende ronde van onze Collectieve Inkoop Energie.

Wat doet de vereniging? 

Deze enorme stijging van de gasprijzen drukt zwaar op de portemonnee van veel huiseigenaren en kan er bij sommigen voor zorgen dat de energienota onbetaalbaar dreigt te worden. Vooral voor minder kapitaalkrachtige huiseigenaren die geen mogelijkheden hebben om hun woning energiezuiniger te maken.

De politiek heeft met een belastingvermindering een eerste stap gezet om de stijgende energierekening enigszins te beteugelen. De vereniging wil dat er meer stappen worden gezet. En omdat de helft van de energienota bestaat uit belastingen en netbeheerkosten kan de overheid ook meer doen om de stijging van de energienota te beperken.

Vereniging Eigen Huis pleit er bij het Kabinet voor dat de energierekening betaalbaar blijft en huiseigenaren geholpen worden om het energieverbruik te verlagen, bijvoorbeeld door hun woning te isoleren.

Lees ook ons bericht 'Flinke stijging warmtetarieven verwacht' (30/09/2021)

Mag mijn leverancier het energiecontract met mij beëindigen vanwege de gestegen energieprijzen?

Nee, de leverancier mag het energiecontract niet zo maar beëindigen, omdat de prijzen voor energie zijn gestegen. Dat meldt de Autoriteit Consument en Markt (ACM) op haar website. Alleen in bepaalde situaties mag een leverancier de levering beëindigen, bijvoorbeeld als je de energierekening niet betaalt, ondanks dat je een betalingsherinnering heeft ontvangen.  

Wat gebeurt er als je energieleverancier failliet gaat? 

In ieder geval blijft de levering van elektriciteit en gas gewoon doorgaan. De curator, netbeheerder en de Autoriteit Consument & Markt (ACM) brengen je onder bij een andere energieleverancier. Bij de nieuwe leverancier kunnen andere voorwaarden of een andere overeenkomst gelden. Het kan ongeveer een maand duren voordat je aan een nieuwe leverancier bent toegewezen. Gedurende deze maand kun je niet zelf een andere leverancier kiezen. Zodra je bij de toegewezen leverancier zit, kun je de overeenkomst met die leverancier opzeggen en naar een andere leverancier overstappen. De opzegtermijn is normaal gesproken 30 dagen.

Van de leverancier die failliet is ontvang je een eindafrekening. Als blijkt dat je meer betaald hebt dan dat je aan energie verbruikt hebt, moet je een bedrag terugkrijgen. Je kunt dit bedrag indienen bij de curator van de failliete leverancier. De kans is echter groot dat de failliete leverancier onvoldoende geld heeft om je terug te betalen.

Let op: Soms kun je (een deel van) het te veel betaalde geld terugkrijgen door de bank binnen 8 weken te vragen de laatste automatische incasso terug te storten op je bankrekening (storneren).