Coalitieakkoord & Klimaat
Het coalitieakkoord ‘Omzien naar elkaar en vooruitkijken naar de toekomst’ is gepubliceerd. Hoe gaat dit akkoord huiseigenaren in de verduurzamingsopgave raken? Je leest het in dit overzicht.
De komende maanden werkt het kabinet de plannen verder uit en wordt duidelijker wat deze plannen onder aan de streep gaan betekenen voor huiseigenaren.
Minister van Klimaat en Energie
Er komt een minister voor Klimaat en Energie die verantwoordelijk wordt voor het klimaatbeleid in Nederland. Voor advies en beoordeling van het beleid stelt het kabinet een advies raad in, ook is er een actieve rol voor burgers weggelegd. Een klimaatfonds, dat voor de komende tien jaar gevuld is met € 35 miljard, wordt ingezet om elektriciteitsnet te verbeteren, de industrie te vergroenen en de gebouwde omgeving te verduurzamen.
Het is een goede zaak dat een nieuwe minister voor Klimaat en Energie inzet op ontzorging van huiseigenaren en verduurzamingsstappen betaalbaarder maakt, bijvoorbeeld met een nationaal isolatieprogramma.
Aanscherping doel CO2 vermindering
Niet 49% minder CO2-uitstoot in 2030, maar een aangescherpt doel van 55% CO2 reductie in 2030, moet ervoor zorgen dat Nederland uiterlijk in 2050 klimaatneutraal is. Om dit doel zeker te halen worden er plannen opgesteld die uitgaan van circa 60% minder CO2 uitstoot in 2030. Huiseigenaren zullen het effect van deze aanscherping merken in de woning en de leefomgeving. Koken op gas zal plaatsmaken voor de inductiekookplaat en de woning zal via een duurzaam alternatief verwarmd worden. Dat kan via stroom (all-electric warmtepomp) of via warmtenetten. Het kabinet onderzoekt de mogelijkheden van waterstof.
Energierekening wordt duurder
Energiebelastingschuif
De energiebelastingschuif wordt tot 2028 voortgezet. Het belastingtarief op gas gaat door deze energiebelastingschuif omhoog en de belasting op stroom daalt. Het kabinet wil op deze manier het gasverbruik onder huishoudens verder terugdringen. Dit kan zorgen voor een hogere energierekening voor huishoudens met een gelijkblijvend hoog gasverbruik.
‘De vervuiler betaalt’
Het kabinet wil dat bedrijven en grootverbruikers met een hoog energieverbruik, meer belasting betalen. Dat gaan ze doen door de belastingdruk te verhogen in de hogere schijven van de energiebelasting.
Loskoppeling ODE en SDE++
Huishoudens betalen nu een heffing op de energierekening, namelijk de Opslag Duurzame Energie* (ODE). De ODE is gekoppeld aan de Subsidie voor Duurzame Energie** (SDE++). Vanaf 2023 wordt de koppeling van deze opslag en de subsidie afgeschaft. Hiermee wil het kabinet voorkomen dat de energierekening verder stijgt.
* ODE is een heffing en staat voor Opslag Duurzame Energie. Sinds begin 2013 betalen huishoudens naast de energiebelasting ook een heffing die bedoeld is om de productie van duurzame energie te stimuleren.
** SDE++ staat voor duurzame energie. Met de SDE++ wordt bijvoorbeeld de aanleg van een windmolenparken gesubsidieerd.
Bijmengverplichting en hogere energiebelastingvermindering
De bijmengverplichting*** zal naar verwachting leiden tot stijging van de leveringstarieven wat we gaan merken op onze energierekening. Om dat te compenseren heeft het kabinet vanaf 2023 € 225 miljoen gereserveerd voor hogere energiebelastingvermindering. De bijmengverplichting houdt in dat gasleveranciers vanaf 2023 verplicht worden om een aandeel van groen gas bij te mengen in het gasnetwerk. Dit aandeel loopt op naar 20% in 2030.
*** Bijmengverplichting: In de Nederlandse wetgeving is vastgelegd dat sinds 2007 een deel van het totale verbruik aan benzine en diesel voor vervoer uit hernieuwbare energie moet bestaan.
Stijgende energieprijzen en belastingcompensatie
Om de energierekening betaalbaar te houden als gevolg van de stijgende energieprijzen zal de overheid in 2022 via de energiebelastingen compensatie bieden. Voor 2023 maakt het kabinet € 75 miljoen budget vrij om compensatie te bieden.
Focus op isoleren woningen met slechte energielabels
Isoleren is een belangrijke eerste stap voor de verduurzamingsopgave bij woningen. Met een Nationaal Isolatieprogramma wil het kabinet sneller, slimmer en socialer woningen in Nederland isoleren. Te beginnen met woningen die slecht geïsoleerd zijn. Ook wordt (extra) ondersteuning geboden aan huishoudens met laag- of middeninkomen. Het Nationaal Warmtefonds (energiebespaarlening) wordt hiervoor ingezet.
Subsidie en normering hybride warmtepomp
Het nieuwe kabinet ziet de hybride warmtepomp op korte termijn als een goede warmteoplossing voor de meeste woningen. Via normering willen ze ervoor zorgen dat leveranciers de verantwoordelijkheid krijgen om steeds meer (hybride) warmtepompen te installeren. Wat deze verantwoordelijkheid voor leveranciers precies behelst en of dit gaat om een rendementseis, waardoor huiseigenaren verplicht worden een hybride warmtepomp aan te schaffen, is op dit moment niet duidelijk. Voor huiseigenaren wil het kabinet met subsidie de meerkosten voor hybride warmtepomp betaalbaar en toegankelijk maken.
Zonnepanelen en opslag
Over de salderingsregeling, en ook stimulering van thuisaccu’s staat helaas nog niets geschreven in het regeerakkoord. Wel wil het kabinet inzetten op grootschalige installatie van zonnepanelen op daken, inclusief normering. In hoeverre deze normering ook gaat gelden voor huiseigenaren is nog onbekend. De voorgestelde verschuiving van de energiebelasting, waarbij elektriciteit goedkoper wordt, heeft effect op zonnepaneeleigenaren. De terugverdientijd wordt dan langer.
Afstandsnormen en participatie bij plaatsing windmolens
De aangescherpte doelstelling van 55% CO2 reductie in 2030 heeft ook effect op de Regionale Energie Strategieën (RES). In de 30 energieregio’s in Nederland worden plannen gemaakt om duurzame energie op te wekken, met onder andere windmolens en zonneparken. Het kabinet wil met heldere afstandsnormen en (financiële) participatie van omwonenden de bouw van windmolens op land stimuleren en het draagvlak van omwonenden versterken. Gezien de schaarse beschikbare ruimte zet het kabinet niet meer in op zonnepanelen op land.
Subsidie voor aansluiting warmtenetten
Voor woningen die met de wijk (wijkaanpak) worden aangesloten op een warmtenet, om dit zo betaalbaar mogelijk te houden, stelt het kabinet subsidie beschikbaar.
Nieuwe energie-opwekkers in Nederland
Om de doelstelling van CO2-reductie te behalen en tegelijkertijd leveringszekerheid en betaalbaarheid te garanderen zet het nieuwe kabinet onder andere in op kernenergie. Er wordt € 5 miljard beschikbaar gesteld voor het behoud van de kerncentrale Borssele en de bouw van twee nieuwe kerncentrales in Nederland. Kernenergie kan volgens het nieuwe kabinet in de energiemix een aanvulling zijn op zon, wind en geothermie en kan worden ingezet voor de productie van waterstof.
De invloed van Europa via de Green Deal
Vanuit Europa wordt er gewerkt aan de Green Deal, het zogenaamde “Fit-for-55"-pakket. Het nieuwe kabinet heeft aangegeven dat op basis van dit pakket aan maatregelen het klimaatbeleid in Nederland opnieuw wordt vormgegeven. Er wordt dan gekeken of het beleid voldoet aan de verwachte effecten op CO2-uitstoot en de betaalbaarheid voor huishoudens.