Alternatieven voor aardgas

Van het gas af

Op dit moment gebruikt een ruime meerderheid van de woningen in Nederland gas om te koken, voor de centrale verwarming en om te douchen. De overheid heeft bepaald dat dat per 2050 anders moet. Tegen die tijd moeten alle woningen aardgasvrij zijn. Wij lichten de drie belangrijkste alternatieven hieronder uit. 

1. Warmtenet

Een warmtenet is een duurzaam alternatief voor gas. Een warmtenet, ook wel stadsverwarming genoemd, is een collectief systeem waarbij warmte vanuit één of meerdere bronnen door middel van warm water via buizen aan verschillende gebouwen wordt geleverd.

Hoe werkt stadsverwarming?

Stadsverwarming werkt als volgt: het warmtenet verwarmt het water door de gewonnen warmte. Het warme water stroomt via een ondergronds leidingnet naar woningen met een aansluiting op een warmtenet. In het verdeelstation in een woonwijk geeft het zijn warmte af aan een andere leiding met water. Het water in die leiding stroomt naar de warmteafleverset in woningen – een kastje, meestal opgehangen in de meterkast. De afleverset verdeelt het water over de radiatoren in huis. Doordat het water zijn warmte afgeeft, koelt het af. Het afgekoelde water stroomt terug en dan begint het proces opnieuw. 

Wanneer is een warmtenet geschikt?

Een warmtenet is vooral geschikt voor wijken en gebieden met dichte bebouwing, zodat de kosten voor aanleg en onderhoud beperkt blijven. Daarnaast moet gekeken worden of er genoeg (duurzame) bronnen zijn om de warmte te kunnen leveren. Dit vraagt veel tijd door onderzoeken, planning en het aanleggen van het warmtenet. Daarnaast zijn er soms aanpassingen nodig in de woning om deze geschikt te maken voor het warmtenet: 

• De afleverset, ter vervanging van de cv-ketel, moet worden geïnstalleerd;   
• Soms moet je je woning verder isoleren. In welke mate dit nodig is hangt af van de watertemperatuur van het warmtenet. Deze kan variëren van 15 tot 90 graden. Hoe minder warm het water, hoe beter je huis geïsoleerd moet zijn. 
• Bij lage temperaturen (onder de 55 graden) heb je ook vloerverwarming of een andere vorm van lage temperatuur verwarming nodig.

2. Een warmtepomp (elektrisch)

Met een volledig elektrische warmtepomp verwarm je jouw woning én kraanwater waardoor je geen gas meer nodig hebt. Vanaf 1 juli 2018 krijgen nieuwbouwwoningen bij de vergunningaanvraag geen aansluiting meer op het gasnet. Hierdoor hebben deze woningen meestal al zo'n warmtepomp. 

Voor wie is de warmtepomp geschikt?

Niet elke woning kan door een elektrische warmtepomp worden verwarmd. Zo stelt de warmtepomp bijvoorbeeld eisen aan de isolatie, het verwarmingssysteem, kierdichtheid en ventilatiesysteem, de ruimte in en om de woning en de meterkast. 

Deels van gas af met andere warmtepompen

Er zijn ook andere warmtepompen waarmee je deels van het gas af kunt. Een hybride warmtepomp werkt samen met je cv-ketel om je huis te verwarmen. De warmtepomp verwarmt jouw woning een groot gedeelte van het jaar. De cv-ketel springt bij als het buiten erg koud is. De cv-ketel verwarmt ook het tapwater.  Met een lucht-lucht-warmtepomp, beter bekend als een airco, verwarm je een of meerdere kamers in je woning. Voor het warme kraanwater heb je nog steeds gas of een andere oplossing nodig.

3. Duurzaam gas

Duurzaam gas wordt gewonnen uit duurzame bronnen waardoor je jouw huis kunt verwarmen zonder gas. Het duurzame gas levert warmte aan de woning via de bestaande gasleidingen.

Soorten duurzaam gas

Er zijn twee vormen van duurzaam gas:

Voor wie is duurzaam gas?

Het voordeel van duurzaam gas is dat er vrijwel geen aanpassingen in de woningen nodig zijn. Biogas heeft nagenoeg dezelfde samenstelling als aardgas en kan daardoor via de bestaande aardgasleidingen geleverd worden. Met enige aanpassingen, onder andere aan de brander van de cv-ketel, kan waterstof ook geleverd worden via bestaande gasnetten. Echter is er nu nog een beperkte beschikbaarheid waardoor deze vorm van duurzaam verwarmen moeilijker toe te passen is.

Vanwege de beperkte beschikbaarheid van duurzaam gas wordt er op dit moment voornamelijk aangestuurd op de hybride warmtepomp. Een hybride warmtepomp zorgt voor een groot deel van de verwarming, met name in het voor- en najaar. Alleen bij lage buitentemperaturen zal de cv-ketel, gestookt op duurzaam gas, moeten bijspringen. Voor de combinatie van een cv-ketel (op duurzaam gas) en een hybride warmtepomp moet de woning redelijk geïsoleerd zijn (minimaal label C of D). Anders draait de hybride warmtepomp niet efficiënt genoeg.  

Wanneer is duurzaam gas beschikbaar?

Daar is nog weinig duidelijkheid over. Op dit moment is duurzaam gas nog maar beperkt beschikbaar voor woningen. Er zijn een aantal projecten waar biogas uit vergisting wordt geleverd aan een aantal woningen. Ook wordt er gesproken over bijmenging van duurzaam gas bij het huidige gas. De hoeveelheid biogas is niet in die hoeveelheden beschikbaar als aardgas. Waarschijnlijk kan er in de toekomst in een beperkt aantal gebieden gebruik gemaakt worden van biogas via de bestaande gasleidingen. Dit geldt voor waterstof. Op dit moment vinden er enkele proeven plaatst. Daarbij wordt gekeken welke aanpassingen gedaan moeten worden om waterstof via de bestaande gasleidingen te leveren aan woningen. Momenteel is er nog niet genoeg groene waterstof beschikbaar. De beperkte beschikbaarheid zorgt ervoor dat waarschijnlijk niet iedereen in Nederland met een aardgasaansluiting in de toekomst kan worden aangesloten op een duurzame gasvoorziening.