Huis isoleren? Dit zijn veelgebruikte isolatiematerialen

Om te isoleren zijn er verschillende isolatiematerialen allemaal met hun eigen eigenschappen. Welk materiaal het meest geschikt is, is afhankelijk van waar het isolatiemateriaal moet worden toegepast. Niet alle isolatiematerialen kunnen overal toegepast worden. 

Hoe werkt isolatiemateriaal?

De meeste isolatiematerialen werken op basis van warmtegeleiding of beter gezegd ze geleiden de warmte juist slecht. Daardoor duurt het lang voordat de warmte van de ene zijde door het materiaal naar de andere zijde trekt. 

Dan zijn er ook isolatiematerialen die werken op basis van straling. Bij deze isolatiematerialen wordt de stralingswarmte teruggekaatst door het glimmende en gladde oppervlak van het materiaal. Dat glimmende en gladde oppervlak zorgt er ook voor dat minder warmte wordt uitgestraald vanuit het materiaal. Het werkt als het ware twee kanten op en werkt alleen als er tussen het isolatiemateriaal en de omliggende constructie een luchtlaag (spouw) zit. Een voorbeeld hiervan is radiatorfolie. 

Steeds vaker komen er producten op de markt die beide eigenschappen combineren. Traditioneel isolatiemateriaal, voorzien van een glimmende laag vanwege de warmtestraling. 

Welke soorten isolatiematerialen zijn er?

Er zijn veel verschillende isolatiematerialen op de markt. Hieronder een greep uit veelgebruikte materialen.

• Minerale wol (bijvoorbeeld glaswol en steenwol)
  Minerale wol is flexibel, waardoor het gemakkelijk kan worden aangebracht en goed aansluit op de constructie en onderling. De vezels van de platen of rollen grijpen als het ware in elkaar. Het is onbrandbaar en om die reden prima toe te passen in brandvertragende constructies. Naast de goede warmte isolerende eigenschappen heeft minerale wol ook goede geluidsisolerende eigenschappen. Bij de verwerking van de wol is het aan te bevelen om beschermende kleding en een mondkapje te gebruiken, omdat de vrijkomende vezels irritaties op huid en in de luchtwegen kunnen veroorzaken. De platen en rollen zijn met een groot kartelmes of een (oude) handzaag gemakkelijk op maat te maken. Minerale wol kan ook los geleverd worden voor bijvoorbeeld het vullen van een spouwmuur. 
• Kunststoffen (bijvoorbeeld tempex en PUR-schuim)
  Kunststof isolatiematerialen zijn in het algemeen aardolieproducten. De meeste producten zijn samengesteld tot harde isolatieplaten. Een uitzondering daarop is geëxpandeerde polystyreen (EPS) of beter bekend als tempex of piepschuim. Die bestaan uit korrels. Sommige kunststof isolatiematerialen hebben hele goede isolerende eigenschappen, waardoor bij een kleine dikte een hoge isolatiewaarde kan worden gerealiseerd. De meeste kunststof isolatiematerialen zijn minder geschikt in brandgevaarlijke constructies omdat ze kunnen smelten of er bij brand gevaarlijke gassen kunnen vrijkomen. Kunststof isolatieplaten zijn niet zo flexibel als minerale wol, waardoor je nauwkeurig moet werken om een aaneensluitende isolatielaag te krijgen.
• Natuurlijke isolatiematerialen (bijvoorbeeld schapenwol en vlas)
  Steeds vaker worden isolatiematerialen gemaakt uit natuurlijke  materialen. Vaak worden hier wel chemische stoffen aan toegevoegd om rotten te voorkomen. Veel natuurlijke producten zijn een bijproduct van de landbouw. 
• Folie-isolatie (bijvoorbeeld radiatorfolie en folie zakken)
  Folie-isolatie zijn isolatiematerialen die werken, anders dan veel andere isolatiematerialen op basis van straling. Het materiaal weerkaatst de stralingswarmte en zorgt ervoor dat er minder warmte verdwijnt. Voor de werking hiervan is het van belang dat er geen contact is tussen het isolatiemateriaal en de omgeving. Er moet dus een luchtlaag gecreëerd worden. Anders werkt het materiaal niet. In constructies is het daarnaast van groot belang dat de folie goed luchtdicht afsluit. Anders kan er alsnog een warmtelek ontstaan. 

Wat is de isolatiewaarde?

Een belangrijke factor bij de keuze van isolatiemateriaal is de isolatiewaarde, ook wel R-waarde genoemd. Hoe hoger de R-waarde hoe langer het duurt voordat de warmte door het materiaal kan stromen. De R-waarde is bij isolatiematerialen op basis van geleiding afhankelijk van de dikte en de isolerende werking van het materiaal zelf. Hoe beter de isolerende werking van een materiaal hoe minder dik materiaal nodig is om dezelfde R-waarde te bereiken. Aan de hand van de dikte en de isolerende eigenschappen van het materiaal kan de R-waarde bepaald worden.

Bij isolatiemateriaal op basis van stralingswarmte is het lastiger om de R-waarde uit te rekenen. Deze wordt proefondervindelijk vastgesteld.  Voor de R-waarde moet je daarvoor kijken op de productie-informatie. De R-waarde kan zelfs verschillen afhankelijk van de plaatsing van het materiaal. Horizontaal geeft een lagere R-waarde, omdat na verloop van tijd het glimmende oppervlakte kan vervuilen waardoor de weerkaatsende werking verminderd. 

Welke isolatieproducten zijn er nog meer?

Naast losse isolatiematerialen zijn er ook samengestelde isolatieproducten. Dit zijn producten die zijn samengesteld met een basis van isolatiemateriaal, gecombineerd met andere producten. Denk bijvoorbeeld aan een constructieve werking. Ze kunnen eenvoudig gemonteerd of afgewerkt worden of het materiaal is meteen al de afwerking.