Wat is het probleem?
Iedereen heeft recht op een fijne en betaalbare woning. Maar veel woningzoekers zitten nu met de handen in het haar. Zo raakt de gekte op de woningmarkt starters hard. Maar ook mensen met een middeninkomen komen er moeilijk tussen. Sommige mensen stellen zelfs noodgedwongen belangrijke levensbeslissingen als samenwonen en gezinsuitbreiding uit
Actieagenda wonen
We komen in Nederland zo’n 330.000 huizen tekort. Dat aantal stijgt en nieuwbouwplannen komen uiterst moeizaam van de grond. Er zijn veel goede voornemens, maar concrete acties blijven uit. Met de verkiezingen voor de Tweede Kamer in zicht, hebben wij daarom samen met 33 andere organisaties de Actieagenda Wonen opgesteld. Hierin doen we concrete voorstellen aan het nieuwe kabinet om de problemen op de woningmarkt aan te pakken.
De belangrijkste punten
Er moeten de komende 10 jaar minimaal 100.000 woningen per jaar worden gebouwd.
De kosten voor het verduurzamen van je huis moeten omlaag.
Regie van de woningmarkt moet bij de minister van Wonen liggen. Nu is nog de gemeente verantwoordelijk voor voldoende woningbouw.
De oprichting van een Nationaal Koopstartfonds voor starters.
Wat staat erin?
Met de Actieagenda Wonen willen we grote stappen zetten om de problemen op de woningmarkt aan te pakken. Een betaalbare woning vinden in een fijne buurt moet echt makkelijker worden. En ook het verduurzamen van je huis moet goedkoper. Het resultaat is een aanbod waar het komend kabinet niet omheen kan. Hieronder lichten wij een aantal belangrijke punten uit de Actieagenda Wonen toe:
Meer betaalbare koopwoningen
Het grote tekort aan woningen heeft ervoor gezorgd dat de huizenprijzen de afgelopen jaren hard zijn gestegen. Voor sommige groepen is het heel moeilijk geworden om een betaalbare woning te vinden. De enige echte oplossing voor dit probleem is het bouwen van veel extra woningen.
In het woningplan is afgesproken dat de komende tien jaar elk jaar 100 duizend huizen worden gebouwd. Dat zijn er 30 duizend meer dan in 2020. Ongeveer een derde van de nieuwe huizen worden koophuizen onder de 325 duizend euro (de NHG-grens), waarvan 10 duizend huizen onder de 260 duizend euro. Dat is een grote sprong, want op dit moment worden maar 750 koopwoningen per jaar met een prijs onder de 260 duizend euro gebouwd.
In het woningplan is afgesproken dat de komende tien jaar elk jaar 100 duizend huizen worden gebouwd. Dat zijn er 30 duizend meer dan in 2020. Ongeveer een derde van de nieuwe huizen worden koophuizen onder de 325 duizend euro (de NHG-grens), waarvan 10 duizend huizen onder de 260 duizend euro. Dat is een grote sprong, want op dit moment worden maar 750 koopwoningen per jaar met een prijs onder de 260 duizend euro gebouwd.
Meer woningen voor starters via het Nationaal Koopstartfonds
Starters hebben het extra moeilijk op de woningmarkt. Er zijn voor hen te weinig betaalbare woningen. Ook moet hun hypotheek aan strengere voorwaarden voldoen dan vroeger, moeten ze beschikken over veel eigen geld en hebben ze geen overwaarde van hun vorige woning die ze kunnen gebruiken bij het bieden.
Omdat het heel moeilijk is om goedkope woningen te bouwen, staat in de Actieagenda het voorstel om een Nationaal Koopstartfonds op te richten. Kopers krijgen bij de koop een korting op de koopprijs en dit bedrag wordt weer verrekend bij verkoop van het huis. De waardestijging- of daling wordt verdeeld tussen het fonds en de starter. Het verrekende geld gaat terug naar het fonds zodat daarmee weer andere nieuwbouwhuizen gebouwd worden. Dit zijn er ongeveer 10 duizend per jaar. De Rijksoverheid betaalt hier de eerste jaren ook aan mee, totdat de inkomsten en uitgaven van het fonds in balans zijn.
Omdat het heel moeilijk is om goedkope woningen te bouwen, staat in de Actieagenda het voorstel om een Nationaal Koopstartfonds op te richten. Kopers krijgen bij de koop een korting op de koopprijs en dit bedrag wordt weer verrekend bij verkoop van het huis. De waardestijging- of daling wordt verdeeld tussen het fonds en de starter. Het verrekende geld gaat terug naar het fonds zodat daarmee weer andere nieuwbouwhuizen gebouwd worden. Dit zijn er ongeveer 10 duizend per jaar. De Rijksoverheid betaalt hier de eerste jaren ook aan mee, totdat de inkomsten en uitgaven van het fonds in balans zijn.
Een minister van Wonen
Het bouwen van de huizen die nodig zijn om het woningtekort tegen te gaan, is een gigantische klus. Wij vinden dat deze verantwoordelijkheid bij een nieuwe minister van Wonen moet liggen. Nu is elke gemeente zelf verantwoordelijk voor de woningbouw. Maar over besluiten waar te bouwen wordt vaak jaren gesteggeld. Ook is er vaak niet genoeg grond of geld en zijn er onvoldoende vakmensen te vinden om voldoende huizen te kunnen bouwen.
Het voorstel is dat gemeenten wel hun nieuwbouwplannen ontwikkelen, maar het Rijk vervolgens goed kijkt of de optelsom van al die plannen genoeg is om het tekort aan woningen in te lopen. Als dat niet zo is moeten gemeenten de plannen aanpassen. En als ze er echt niet uitkomen of jarenlang wachten met het nemen van een besluit, dan moet het Rijk ingrijpen om te zorgen dat er meer huizen komen.
Daarnaast moet er een onderzoek komen naar hoe bouwprocedures sneller doorlopen kunnen worden. Wij houden daarbij scherp in de gaten dat mensen die te maken krijgen met nieuwbouw in hun directe omgeving, goed meegenomen worden bij het maken van de plannen.
Het voorstel is dat gemeenten wel hun nieuwbouwplannen ontwikkelen, maar het Rijk vervolgens goed kijkt of de optelsom van al die plannen genoeg is om het tekort aan woningen in te lopen. Als dat niet zo is moeten gemeenten de plannen aanpassen. En als ze er echt niet uitkomen of jarenlang wachten met het nemen van een besluit, dan moet het Rijk ingrijpen om te zorgen dat er meer huizen komen.
Daarnaast moet er een onderzoek komen naar hoe bouwprocedures sneller doorlopen kunnen worden. Wij houden daarbij scherp in de gaten dat mensen die te maken krijgen met nieuwbouw in hun directe omgeving, goed meegenomen worden bij het maken van de plannen.
Verduurzamen moet betaalbaar zijn
Huizen in Nederland moeten duurzamer worden. Dit betekent onder meer: beter geïsoleerd en op termijn aardgasvrij. Hierdoor worden huizen energiezuiniger, comfortabeler en toekomstbestendig.
Belangrijk daarbij is dat huiseigenaren niet moeten opdraaien voor veel te hoge kosten. In de Actieagenda staan daarom afspraken over het betaalbaarder maken van de verduurzaming. Zo moeten de kosten voor het verduurzamen van huizen naar beneden en mogen de maandlasten voor een verduurzaamd huis niet hoger zijn dan de maandlasten vóór de aanpassingen; woonlastenneutraal heet dat. Ook komt er meer hulp bij het verduurzamen van de woning en moeten mensen meer zeggenschap krijgen over de plannen.
Belangrijk daarbij is dat huiseigenaren niet moeten opdraaien voor veel te hoge kosten. In de Actieagenda staan daarom afspraken over het betaalbaarder maken van de verduurzaming. Zo moeten de kosten voor het verduurzamen van huizen naar beneden en mogen de maandlasten voor een verduurzaamd huis niet hoger zijn dan de maandlasten vóór de aanpassingen; woonlastenneutraal heet dat. Ook komt er meer hulp bij het verduurzamen van de woning en moeten mensen meer zeggenschap krijgen over de plannen.
Meer weten over de woningmarkt
Hoe gaat de politiek om met de belangen van huiseigenaren? En wat doet Vereniging Eigen Huis op dit gebied? Je vindt hier alle relevante informatie in één overzicht.
De woningmarkt in cijfers
