Onder bepaalde voorwaarden is een kapitaalverzekering een Kapitaalverzekering Eigen Woning (KEW) en een bankspaarrekening een Spaarrekening Eigen Woning (SEW). Het voordeel daarvan is dat de uitkering of het tegoed dan tot een bepaald bedrag is vrijgesteld van belastingheffing. Daar staat tegenover dat je het uitgekeerde bedrag moet gebruiken om de eigenwoningschuld af te lossen.
De KEW en SEW kennen geen minimale looptijdseisen meer. Je kunt de polis of spaarrekening dus altijd belastingvrij laten uitkeren tot maximaal € 171.000 (2021). Een vereiste is wel dat je met de uitkering jouw eigenwoningschuld aflost.
Heb je een kapitaalverzekering van vóór 15 september 1999, die geen kapitaalverzekering eigen woning is, maar in box 3 zit? Dan ben je fiscaal niet verplicht om de uitkering te gebruiken voor aflossing van de eigenwoningschuld. Je mag de uitkering dan ook voor andere doelen gebruiken. Het kan zijn dat je polis is verpand. In dat geval zal jouw geldverstrekker toch eisen dat je de uitkering gebruikt om je hypotheekschuld af te lossen, ook al is dat fiscaal niet vereist.
Wie een woning verkoopt en naar een huurwoning verhuist, kan ook gebruikmaken van belastingvrijstellingen. Laat je de polis of spaarrekening uitkeren, dan ben je niet verplicht om de eigenwoningschuld hiermee af te lossen. Je kunt het geld voor andere zaken gebruiken.
Ook al zijn de looptijdseisen niet meer van belang, de volgende voorwaarden gelden nog wel:
Wordt de polis uitgekeerd en is niet aan de voorwaarden voor een KEW of SEW voldaan? Dan wordt de ontvangen rente alsnog belast, tot maximaal 49,5 %. De ontvangen rente is de uitkering min de betaalde premies. Is de uitkering bijvoorbeeld € 150.000 en het totaal aan betaalde premies € 80.000, dan is de ontvangen rente € 70.000. Is de uitkering lager dan het bedrag dat je aan premies hebt betaald, bijvoorbeeld € 75.000 (en het totaal aan betaalde premies € 80.000), dan ben je over de uitkering geen belasting verschuldigd.