
Hieronder leggen we in het kort uit hoe het werkt en waar je op moet letten als een van van de kinderen de woning overneemt en gaan we in op je positie als erfgenaam.
Neemt een van de kinderen de woning over, dan moeten de andere kinderen hun aandeel in de woning uitgekeerd krijgen. Hoe werkt dat?
Als een van de kinderen de woning overneemt uit de nalatenschap, dan hoeft hij of zij geen overdrachtsbelasting te betalen, onder twee voorwaarden:
Over een geërfde woning wordt erfbelasting geheven op basis van de WOZ-waarde van het huis. Daarbij wordt gekeken naar de WOZ-beschikking van het jaar waarin de woning wordt verkregen of van het daaropvolgende kalenderjaar. Als de kinderen het niet eens zijn met die waarde, kunnen zij daartegen bezwaar maken. Zij zijn namelijk de nieuwe eigenaren en hebben daarmee dezelfde rechten als de vorige eigenaar. Om bezwaar te kunnen maken, moeten zij wel een nieuwe WOZ-beschikking aanvragen bij de gemeente.
Op de erfbelasting zijn vrijstellingen (pdf) mogelijk. De hoogte van die vrijstellingen is afhankelijk van de familierelatie tot de overledene.
Als de kinderen de nalatenschap onvoorwaardelijk aanvaarden, zijn zij als erfgenamen ook aansprakelijk voor de schulden, waaronder de hypotheek. De kinderen moeten de geldverstrekker informeren over het overlijden. De checklist Overlijden: wat moet ik regelen (Rijksoverheid) laat zien wat je op financieel en fiscaal gebied moet regelen en uitzoeken.
Mogelijk is er een overlijdensrisicoverzekering verbonden aan de hypotheek. Als die uitkeert, kan de hypotheek daarmee geheel of gedeeltelijk worden afgelost.
Van een erfgenaam wordt verwacht dat hij onderzoek doet en de administratie van de overledene raadpleegt. Soms blijkt pas na aanvaarding dat de erfenis onverwachte schulden bevat. Een onverwachte schuld is een schuld die de erfgenaam niet kende of behoorde
te kennen. Binnen drie maanden na het ontdekken van deze schuld kan de erfgenaam via de kantonrechter regelen dat hij zijn privévermogen niet hoeft aan te spreken voor de betaling van de schuld.
Weet je niet zeker of de verkoopopbrengst van de woning uit de nalatenschap hoger is dan de hypotheek die nog op het huis rust? Dan kun je de erfenis beneficiair aanvaarden. Schulden worden dan alleen verrekend met baten uit de nalatenschap. Als je beneficiair aanvaardt, weet je dus zeker dat je jouw eigen vermogen niet hoeft aan te spreken als er sprake is van meer schulden dan bezittingen.
Ook kinderen kunnen de nalatenschap, waaronder de ouderlijke woning, beneficiair aanvaarden. In dat geval aanvaarden zij de erfenis alleen als deze positief is. Minderjarigen aanvaarden een erfenis altijd beneficiair.
Voor een beneficiaire aanvaarding moeten de kinderen een verklaring afleggen bij de rechtbank. Ook als maar een van de kinderen de erfenis beneficiair aanvaardt, moet de hele erfenis beneficiair worden afgewikkeld. De kinderen kunnen de notaris machtigen dit voor hen te doen. Voor minderjarige kinderen moet de erfenis altijd beneficiair aanvaard worden.